Fale upałów, choroby układu krążenia, ginące gatunki. Tak Polska odczuje zmiany klimatu

[object Object]
Tak ma się zmieniać klimat do końca wiekuNASA Center for Climate Simulation/NASA Goddard SVS
wideo 2/17

Przeciągające się fale upałów, coraz dłuższe okresy bez opadów, przerywane ulewami i nawałnicami, większe ryzyko pożarów. To i znacznie więcej grozi Polsce w najbliższych latach w związku z ociepleniem klimatu. Rządowi eksperci przygotowali projekt dokumentu "Polityka Ekologiczna Państwa 2030", w którym stawiają diagnozę zagrożeń.

Na związane z ociepleniem klimatu zagrożenia zwraca uwagę opublikowany kilka dni temu raport oenzetowskiego Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC). Należy dążyć do ograniczenia globalnego wzrostu temperatury do 1,5 stopnia do końca wieku - podkreślają eksperci. Czytaj więcej: "Ostatni bezpieczny próg globalnego ocieplenia".

W listopadzie Komisja Europejska przedstawi długoterminową strategię dotyczącą redukcji gazów cieplarnianych, w której uwzględni wnioski IPCC. Ma to być kompleksowa wizja modernizacji gospodarki, przemysłu i sektora finansowego - zapewnili w poniedziałek komisarze do spraw zmian klimatycznych i nauki

Co grozi Polsce?

Konsekwencje, jakie w wyniku zmian klimatycznych mogą czekać Polskę, wyliczają autorzy projektu "Polityka Ekologiczna Państwa 2030" (PEP), przygotowanego we wrześniu w Ministerstwie Środowiska. Dokument określający politykę ekologiczną ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów prawdopodobnie w 2019 roku.

ZOBACZ PROJEKT PEP.

W skali globalnej zmiany klimatyczne - zdaniem polskich ekspertów - "będą ograniczały dostępność żywności, wody pitnej oraz energii, zwiększając tym samym konkurencję o zasoby i migrację ludności z terenów zagrożonych (na przykład państwa wyspiarskie) w rejony bezpieczniejsze".

Zmiany te - dodają autorzy PEP - także w Polsce "w najbliższych latach (...) mogą stać się coraz bardziej odczuwalne".

Wśród najważniejszych zagrożeń dla naszego rejonu Europy wyliczają: częstsze ekstremalne wartości temperatury, zwiększoną intensywność opadów, wzrost częstotliwości i intensywności wichur, a także częstsze występowanie susz i zwiększone ryzyko pożarów lasów.

Poniższe tabele przedstawiają ocenione przez marszałków poszczególnych województw narażenie na dane czynniki środowiskowe w skali 1-5

Ocena występowania zagrożeń według marszałków województw (Ministerstwo Środowiska)Ministerstwo Środowiska
Ocena występowania zagrożeń według marszałków województw (Ministerstwo Środowiska)Ministerstwo Środowiska

Zmiany hydrologiczne i susze

Wraz ze zmianami klimatycznymi, w Polsce będą występować coraz dłuższe okresy bez opadów, przerywane gwałtownymi i nawalnymi opadami. Zasoby wodne w Polsce są ubogie i nie cechują się stałością - zmieniają się w czasie i są różne na różnych terenach. "Na 3/4 powierzchni kraju występują okresowo deficyty wody. Najczęściej i w największym stopniu dotykają one terenów Wielkopolski, Mazowsza i Kujaw" - zaznaczono w PEP.

Może obniżyć się poziom wód gruntowych, co wpłynie negatywnie na tereny podmokłe, zbiorniki wodne i różnorodność biologiczną. Zmiany będzie widać również zimą, kiedy to skróci się czas zalegania i zmniejszy grubość pokrywy śnieżnej oraz nasili się parowanie.

Według PEP województwo łódzkie stanie się zagrożone silnym pustynnieniem, ale równocześnie powodziami w dolinach największych rzek regionu. Poważne narażone na suszę jest województwo kujawsko-pomorskie, a zwłaszcza Kujawy, Pojezierze Dobrzyńskie i Pojezierze Chełmińskie.

Susza w Polsce (Maciej Zieliński/PAP/IMGW)Maciej Zieliński/PAP/IMGW

Częstsze ekstremalne zjawiska - ulewy i wichury

"Coraz częściej będzie można zaobserwować silne wiatry, a nawet towarzyszące im incydentalne trąby powietrzne i wyładowania atmosferyczne, które mogą znacząco wpłynąć m.in. na rolnictwo, budownictwo oraz infrastrukturę energetyczną i transportową" - podkreślono w PEP.

Ryzyko występowania porywistych wiatrów i ulew określono dla województw lubuskiego i pomorskiego, szczególnie na obszarach zurbanizowanych.

Konsekwencje ekstremalnych zjawisk są długoterminowe. Wpływają między innymi na turystykę, przemysł drzewny czy gospodarkę leśną. "Przywrócenie tych obszarów do stanu sprzed nawałnicy zajmie wiele lat" - podkreślono.

Jako przykład można wymienić noc z 11 na 12 sierpnia ubiegłego roku, kiedy wiatr osiągał porywy do 150 kilometrów na godzinę. Jednego dnia zginęło sześć osób. Do tragedii doszło w Suszku, gdzie w wyniku wichury setki drzew spadły na obóz harcerski.

Wzrost ryzyka występowania silnego wiatru ma dotyczyć również województwa podkarpackiego.

Nawalne deszcze zagrażają również środkowej Polsce. Zwłaszcza aglomeracjom i średnim miastom województwa mazowieckiego.

Miejscowość Suszek wyjątkowo ucierpiała z powodu burzy
Miejscowość Suszek wyjątkowo ucierpiała z powodu burzytvn24

Powodzie i zalania

"Podstawowe znaczenie będą miały ulewne deszcze niosące ryzyko powodzi i podtopień lub osuwisk - głównie na obszarach górskich i wyżynnych, ale także na zboczach dolin rzecznych i na klifach wzdłuż brzegu morskiego" - wskazali autorzy PEP.

Na powodzie narażone są zwłaszcza województwa opolskie i podkarpackie. W pierwszym wymienia się szczególnie tereny inwestycyjne i duże miasta w dolinach rzecznych Odry i Nysy Kłodzkiej. W Podkarpackiem wskazuje się obszary w dolinach rzek takich jak: Wisła, Wisłok, Wisłoka, San, Łęg, Trześniówka, Jasiołka i Ropa, a także w dolinach mniejszych rzek.

W związku z przewidywanym wzrostem intensywności oraz częstszym występowaniem sztormów na Bałtyku, na Wybrzeżu zwiększy się erozja, co może "spowodować zwiększenie zagrożenia powodziowego od strony morza".

Fale upałów i wyspy ciepła

"Scenariusze klimatyczne dla Polski pokazują, że najpowszechniejszymi zjawiskami pogodowymi w kolejnym dziesięcioleciu będą fale upałów z tendencją do wydłużania czasu ich występowania" - wskazano w PEP. Jako najbardziej narażone na fale upałów wskazano województwa: mazowieckie (zwłaszcza aglomeracje), opolskie, dolnośląskie (szczególnie obszary nizinne) i śląskie.

Inne zagrożenia bezpośrednio związane ze zmianami klimatycznymi to także "zwiększenie zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi w wyniku stresu termicznego i zanieczyszczeń powietrza, większe zapotrzebowanie na energię elektryczną w porze letniej, zmniejszenie możliwości chłodzenia elektrowni cieplnych, czego skutkiem będzie przykładowo spadek ich mocy produkcyjnej i przeciążenie sieci energetycznej" - czytamy w raporcie.

Związane z upałami są również tak zwane wyspy ciepła. Są to obszary, które charakteryzują się różnicą temperatury powietrza między samą wyspą a jej otoczeniem, czyli zazwyczaj terenem niezabudowanym. Wskazuje się tutaj aglomeracje województw: mazowieckiego, zachodniopomorskiego, dolnośląskiego, świętokrzyskiego i śląskiego.

Zegar tyka - materiał "Czarno na białym" z 4 września
Zegar tyka - materiał "Czarno na białym" z 4 wrześniatvn24

Ruchy masowe

Ruchami masowymi (czyli np. osuwiskami) zagrożone jest zwłaszcza województwo małopolskie. Wpływają na to: budowa geologiczna, ukształtowanie terenu, warunki hydrologiczne i hydrogeologiczne, nadmierne opady deszczu oraz działalność człowieka.

Jak wskazano w PEP, większość osuwisk występuje na południu województwa, na obszarach górskich i podgórskich (w obrębie Karpat Zewnętrznych). Zwiększenie intensywności między innymi opadów może wpływać na zwiększenie częstości występowania tych zjawisk.

Różnorodność biologiczna

Zmiany klimatu wpływają negatywnie na rośliny i zwierzęta, które nie nadążają z adaptacją do zachodzących przekształceń środowiska i warunków klimatycznych. Wiele z gatunków decyduje się na migracje: na północ - w ucieczce przed wysoką temperaturą i na zachód - w poszukiwaniu bardziej wilgotnego środowiska. Zmiany mogą osłabić również kondycję drzewostanu, co według PEP ma dotyczyć głównie województw śląskiego i pomorskiego.

"Zmiany klimatu znacząco będą wpływały na stan różnorodności biologicznej, ponieważ wpływają one na zasięg występowania gatunków, w tym obcych gatunków inwazyjnych, ich cykle rozrodcze, okresy wegetacji i interakcje ze środowiskiem. Różnorodność biologiczna pod wpływem tych zmian ulega stopniowym przekształceniom" - wskazano w PEP.

Według autorów strategii, najbardziej narażone na zmiany klimatu będą ekosystemy górskie. "Szacuje się, że na tych obszarach w Polsce, w związku ze zmianami klimatu, wyginięciem zagrożone jest 60 procent gatunków" - podkreślono.

"Zagrożone degradacją cennych zasobów przyrodniczych są w szczególności tereny województwa opolskiego, lubelskiego, świętokrzyskiego oraz poddawane presji ze strony przemysłu wydobywczego, infrastruktury i urbanizacji tereny województwa dolnośląskiego" - wymieniono w PEP.

Eutrofizacja wód

Do niepokojących konsekwencji zmian klimatycznych zalicza się również eutrofizację (przenawożenie) wód śródlądowych, przejściowych i przybrzeżnych. Dotyczy to także tych zasobów, z których pozyskuje się wodę pitną.

"Bardzo wysokie zagrożenie ryzykiem eutrofizacji wód śródlądowych zidentyfikowano w województwie pomorskim i zachodniopomorskim. Poważne zagrożenie eutrofizacją występuje również na terenach województwa warmińsko-mazurskiego" - wymieniono w PEP.

Szkodliwy wpływ na zdrowie

"Najlepiej znane czynniki mające wpływ na zdrowie są związane z zanieczyszczeniem powietrza, niską jakością wody i niedostatecznymi warunkami sanitarnymi. Relatywnie nowym problemem z zakresu ochrony środowiska i zdrowia jest hałas i oddziaływanie pól elektromagnetycznych. Zmiany klimatu, zmniejszanie się stratosferycznej powłoki ozonowej oraz degradacja gleb mogą również mieć wpływ na zdrowie człowieka" - zaznaczyli autorzy PEP.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oszacowała, że 15-20 procent zgonów w 53 państwach europejskich spowodowały czynniki stresogenne związane ze środowiskiem.

"W 41 miastach uznano, że zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców są najbardziej narażone na negatywne skutki ekstremalnych zjawisk klimatycznych, m.in. ze względu na wzrost ryzyka nasilenia się chorób układu krążenia czy układu oddechowego. W 36 miastach uznano, że wzrost intensywności zagrożeń - opadów deszczu, ekstremalnych temperatur, nawałnic czy powodzi - może zakłócić funkcjonowanie transportu" - podkreślili autorzy PEP.

Niebezpieczne zanieczyszczenie powietrza

Jednym z ważniejszych aspektów mających wpływ na zdrowie człowieka jest zanieczyszczenie powietrza. Statystyki dotyczące Polski są co najmniej niepokojące. W 2015 roku w 87 procentach stref, w których dokonuje się pomiarów jakości powietrza, jej normy były przekroczone. W 2016 roku dotyczyło to 76 procent stref.

Według cytowanych w PEP danych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) "do 2050 r. poziom zanieczyszczenia powietrza w miastach ma stać się główną środowiskową przyczyną umieralności na świecie". Jednym z najistotniejszych sposobów poprawy jakości powietrza jest edukowanie społeczeństwa w zakresie m. in. wymiany pieców grzewczych, czy palenia w nich węglem dobrej jakości. Wymieniono również: wzrost innowacyjności, promocję transportu szynowego i wodnego, rozbudowę sieci ciepłowniczych, zwiększenie efektywności energetycznej budynków, rozwój źródeł odnawialnych.

Smog na co dzień. Sondaż CBOS (Małgorzata Latos/PAP)Małgorzata Latos/PAP

Wśród celów PEP wymieniono: rozwój potencjału środowiska na rzecz obywateli i przedsiębiorców (ISOR), poprawę jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego, zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska, łagodzenie zmian klimatu i adaptację do nich, zapobieganie ryzyku klęsk żywiołowych, rozwijanie kompetencji ekologicznych społeczeństwa, poprawę efektywności funkcjonowania instrumentów ochrony środowiska.

"Nie można chować głowy w piasek"

- Świat się gotuje, a wywołany przez człowieka kryzys klimatyczny dotyka nas również w Polsce - podkreśla Marek Józefiak, koordynator kampanii Greenpeace ds. klimatu i energii. - Liderzy państw i biznesu nie mogą dłużej chować głowy w piasek. Dla polskiego rządu raport (Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu - red.) to ostatni dzwonek do zmiany obecnej polityki energetycznej, która zahamowała rozwój odnawialnych źródeł energii i promuje węgiel - stwierdził.

Józefiak jako przykład podał plan budowy elektrowni węglowej w Ostrołęce. - Takie działanie to jawne pchanie nas ku katastrofie. A przecież już w grudniu w Katowicach odbędzie się Szczyt Klimatyczny ONZ. Jako gospodarze konferencji musimy pokazać światu, że nie tylko mówimy o ochronie klimatu, ale również robimy w tej sprawie wystarczająco wiele. Dzięki inwestycjom w odnawialne źródła energii zyskamy między innymi zdrowe powietrze i tysiące przyszłościowych miejsc pracy w całej Polsce - podsumował Józefiak.

"Czystsza Europa jest możliwa"

Po opublikowaniu raportu IPCC, wielu naukowców i ekologów wzywa do przyspieszenia transformacji w kierunku 100-procentowej energetyki odnawialnej i całkowitego wyeliminowania paliw kopalnych. - Wszystkie oczy są teraz zwrócone na ministrów środowiska państw Unii Europejskiej, którzy powinni podjąć działania w wyniku ostrzeżeń z raportu IPCC i zobowiązać się do zwiększenia unijnego celu (redukcji CO2 - red.) sporo poza 45 procent - podkreślił Wendel Trio, szef Climate Action Network, która skupia 150 organizacji zajmujących się zmianami klimatycznymi. Wypracowany z trudem w 2014 roku unijny cel dotyczący ograniczenia emisji gazów cieplarnianych na 2030 rok przewiduje redukcje o co najmniej 40 proc. w porównaniu z poziomami z 1990 roku. Zdaniem działających na rzecz ochrony klimatu to jednak za mało. - Nowy raport IPCC jasno pokazuje, że jeśli mamy pozostać poniżej 1,5 stopnia Celsjusza (globalnego wzrostu temperatury - red.), potrzebujemy bezprecedensowego przyspieszenia w kierunku niskowęglowej gospodarki - oświadczyła Sandrine Dixson-Decleve ze zrzeszającego naukowców, polityków i biznesmenów Klubu Rzymskiego. Dyrektor organizacji Friends of the Earth Europe Jagoda Munić podkreśliła, że raport IPCC pokazuje, iż uzależnienie państw europejskich od paliw kopalnych musi się skończyć. - Bezpieczniejsza, sprawiedliwsza i czystsza Europa bez paliw kopalnych jest możliwa - oświadczyła.

Doktor Joanna Remiszewska-Michalak o globalnym ociepleniu (wideo archiwalne)
Doktor Joanna Remiszewska-Michalak o globalnym ociepleniu (wideo archiwalne)tvn24

Autor: ao//rzw / Źródło: tvnmeteo.pl, PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Pogoda na Wielkanoc 2024. Święta zapowiadają się bardzo ciepło. Temperatura będzie przekraczać 20 stopni Celsjusza. Nie zabraknie słońca, niestety jest też duże ryzyko, że pojawią się burze.

Pogoda na Wielkanoc 2024. Może być blisko rekordu ciepła

Pogoda na Wielkanoc 2024. Może być blisko rekordu ciepła

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Piątek 29.03 przyniesie dużą ilość słońca. Opadów deszczu spodziewamy się w nielicznych miejscach i będą one słabe. Wiatr w porywach powieje mocno.

Pogoda na dziś - piątek 29.03. Słońce, ciepło, ale i silny wiatr

Pogoda na dziś - piątek 29.03. Słońce, ciepło, ale i silny wiatr

Źródło:
tvnmeteo.pl

Tej nocy w części kraju będzie niebezpiecznie. IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia przed silnym wiatrem. Może osiągać w porywach prędkość do 90 kilometrów na godzinę. Z prognoz wynika, że pojawią się też burze.

Porywy nawet do 90 km/h. Tutaj będzie niebezpiecznie

Porywy nawet do 90 km/h. Tutaj będzie niebezpiecznie

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Lodu na biegunach w wyniku zmian klimatycznych stopiło się już tak dużo, że wpłynęło to na ruch obrotowy Ziemi. Nasza planeta zwolniła - wynika z najnowszej analizy opublikowanej na łamach "Nature". Ma to znaczenie dla tego, jak odmierzamy czas.

Ziemia spowolniła, bo stopiło się zbyt dużo lodu. To może wpływać na odmierzanie czasu

Ziemia spowolniła, bo stopiło się zbyt dużo lodu. To może wpływać na odmierzanie czasu

Źródło:
CNN, nature.com, tvnmeteo.pl

Chmura pyłu znad Sahary zawisła w czwartek nad Atenami. Wiele osób skarżyło się na trudności w oddychaniu. Sytuację pogorszyła wyjątkowo wysoka temperatura powietrza. Lekarze zaapelowali, by unikać przebywania na zewnątrz.

Ateny za brudną zasłoną. Ludzie zgłaszali problemy z oddychaniem

Ateny za brudną zasłoną. Ludzie zgłaszali problemy z oddychaniem

Źródło:
AFP, ENEX

Dwa pasące się łosie, w tym jeden o nietypowym, białym umaszczeniu, sfilmowała Reporterka 24 pod Giżyckiem (woj. warmińsko-mazurskie). - To pierwsza odnotowana obserwacja łosia o takim umaszczeniu w historii. Jest to więc bardzo rzadki okaz - stwierdził Sławomir Kowalczyk z Nadleśnictwa Giżycko. Nagranie otrzymaliśmy na Kontakt 24.

Dwa łosie na wypasie, jeden z nich był "bardzo rzadki"

Dwa łosie na wypasie, jeden z nich był "bardzo rzadki"

Źródło:
Kontakt 24, tvnmeteo.pl

Król ludu Maorysów wezwał do nadania wielorybom podobnych praw do istot ludzkich, aby zwiększyć ochronę tych ogromnych i majestatycznych zwierząt. Kilka lat temu w Nowej Zelandii osobowość prawną przyznano górze i rzece.

Chcą, by wieloryby miały takie prawa jak ludzie

Chcą, by wieloryby miały takie prawa jak ludzie

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Nadchodzi Wielkanoc, której nieodłączną tradycją jest dekorowanie jajek. Część z nas decyduje się na używanie do tego barwników dostępnych w niemal każdym sklepie spożywczym, niektóre z nich zawierają jednak szkodliwe dla zdrowia substancje chemiczne. Badacze przypominają, że do przygotowania pisanek lepiej użyć naturalnych środków, które możemy znaleźć w swojej kuchni.

Czym malować jajka, żeby sobie nie zaszkodzić?

Czym malować jajka, żeby sobie nie zaszkodzić?

Źródło:
PAP

Osoby cierpiące na prozopometamorfopsję mogą postrzegać twarze innych ludzi jako zdeformowane i demoniczne. Amerykańskim badaczom udało się zrekonstruować sposób, w jaki jeden z pacjentów widzi świat. Jak przekazali, osoby cierpiące na tę chorobę często spotykają się z niezrozumieniem ze strony najbliższych i służby zdrowia.

Zamiast twarzy widzą demony. "Nagle wszyscy wyglądają jak z horroru"

Zamiast twarzy widzą demony. "Nagle wszyscy wyglądają jak z horroru"

Źródło:
PAP, Dartmouth College, Understanding PMO, Smithsonian Magazine

W Niemczech pojawił się projekt ustawy, który ma zakazać hodowli psów z "nieprawidłowościami układu kostnego". Budzi on wiele kontrowersji wśród miłośników jamników. Petycja przeciwko ustawie, stworzona przez organizację kynologiczną, zebrała już ponad 15 tysięcy podpisów.

Koniec jamników? W Niemczech pojawił się kontrowersyjny projekt ustawy

Koniec jamników? W Niemczech pojawił się kontrowersyjny projekt ustawy

Źródło:
CNN

W wielu miejscach Hiszpanii spadł śnieg. Dla miłośników nart, którzy wybierają się na święta w góry Sierra Nevada, to bardzo dobra wiadomość.

Do Hiszpanii wróciła zima

Do Hiszpanii wróciła zima

Źródło:
ENEX

Trzęsienie ziemi nawiedziło północno-wschodnie Włochy. Miało magnitudę 5 - podało Europejsko-Śródziemnomorskie Centrum Sejsmologiczne (EMSC). Wstrząsy były odczuwalne także poza Włochami.

Nocne trzęsienie ziemi we Włoszech. Odczuto je także poza granicami kraju

Nocne trzęsienie ziemi we Włoszech. Odczuto je także poza granicami kraju

Źródło:
USGS, corriere.it

Pył znad Sahary dociera nad Polskę. Jego największe stężenie w czwartek wystąpi we wschodniej części kraju. Kolejna porcja pustynnego pyłu przewidywana jest w naszej części Europy w sobotę oraz w świąteczną niedzielę.

Saharyjski pył nad Polską. Dotrze w kilku dawkach

Saharyjski pył nad Polską. Dotrze w kilku dawkach

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW

Do ośrodka ratującego dzikie zwierzęta w Knutsford w Wielkiej Brytanii zgłosiła się w ubiegłym tygodniu kobieta zaniepokojona stanem jeża, którego poprzedniego wieczora znalazła na poboczu drogi. Jak wyjaśniła, zwierzę przez całą noc nie tylko nie tknęło karmy, jaką mu podała, ale też nie ruszyło się nawet o milimetr. Jeż okazał się pomponem od czapki.  

Całą noc opiekowała się znalezionym jeżem. Okazało się, że to pompon  

Całą noc opiekowała się znalezionym jeżem. Okazało się, że to pompon  

Źródło:
Independent, BBC, TVN24.pl

Strażacy walczą z pożarami lasów w różnych częściach Meksyku. Zginęło kilka osób. Tylko przez dwa tygodnie tego miesiąca ogień strawił obszar o powierzchni ponad 13 tysięcy hektarów.

Szaleją pożary, jest kilkoro zabitych

Szaleją pożary, jest kilkoro zabitych

Źródło:
Reuters, infobae.com, AP, tvnmeteo.pl

Wielkimi krokami zbliżają się Święta Wielkanocne. Na stołach królować będą jajka. Ile możemy ich zjeść?

Ile jajek można jeść tygodniowo?

Ile jajek można jeść tygodniowo?

Źródło:
PAP

Korzystając z samochodu, w każdej sytuacji chcemy pokonać naszą trasę komfortowo i bezpiecznie oraz liczyć na niezawodność naszego pojazdu. Wpływ na to ma wiele czynników, do których należy oczywiście także to, jakie paliwa wlewamy do zbiornika w trakcie wizyt na stacjach benzynowych. Dziś przedstawimy powody, dla których warto - oczywiście jeśli jeszcze tego nie robimy - zacząć tankować paliwa premium marki MOL.

Potrójny efekt działania paliwa w twoim samochodzie

Potrójny efekt działania paliwa w twoim samochodzie

Astronomowie donoszą o nowym odkryciu w pobliżu supermasywnej czarnej dziury, znajdującej się w centrum Drogi Mlecznej. Zaobserwowana została tam obecność silnych spiralnych pól magnetycznych, która jest zaskakująco podobna do struktury wokół czarnej dziury w innej galaktyce - poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO). Odkrycia dokonano dzięki nowemu obrazowi, dostarczonemu przez Teleskop Horyzontu Zdarzeń.

Odkryto silne spiralne pola magnetyczne w pobliżu czarnej dziury w Drodze Mlecznej

Odkryto silne spiralne pola magnetyczne w pobliżu czarnej dziury w Drodze Mlecznej

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, ESO

Kraina Wygasłych Wulkanów trafiła w środę na listę Światowych Geoparków UNESCO. Położony w Sudetach geopark to już trzecie wyróżnione w ten sposób miejsce na terenie naszego kraju. - Potwierdza to, że Polska może poszczycić się dziedzictwem geologicznym o międzynarodowym znaczeniu - powiedziała dr Katarzyna Szadkowska, kierowniczka Pracowni Geologii Złożowej i Środowiskowej w Oddziale Dolnośląskim PIG-PIB we Wrocławiu.

Geopark z Polski trafił na listę UNESCO

Geopark z Polski trafił na listę UNESCO

Źródło:
PAP

Ekspozycja na sztuczne i jasne światło nocą może zwiększać ryzyko udaru mózgu oraz innych chorób naczyniowych mózgu - poinformowali naukowcy z Uniwersytetu Zhejiang w Chinach. Dodali, że podobne działanie ma narażenie na zanieczyszczone powietrze.

Sztuczne światło może zwiększać ryzyko udaru

Sztuczne światło może zwiększać ryzyko udaru

Źródło:
PAP, ahajournals.org

Himalaiści wspinający się na Mount Everest od tego roku będą musieli zabierać swoje kupy ze zbocza góry. To część inicjatywy lokalnych związków wspinaczkowych i nepalskich gmin, która ma na celu walkę z zanieczyszczeniem na najwyższym szczycie świata. Każdy wspinacz otrzyma wyposażenie pomagające mu uporać się z tym problemem.

Nie będzie można zostawiać kupy na Mount Evereście

Nie będzie można zostawiać kupy na Mount Evereście

Źródło:
CNN, The Guardian

Zastrzelono niedźwiedzia, który w połowie marca ranił pięć osób w Liptowskim Mikułaszu na Słowacji - poinformował w środę Tomasz Taraba, minister środowiska. Do identyfikacji zwierzęcia użyto drona oraz zdjęć i filmów.

Zastrzelono niedźwiedzia, który ranił pięć osób w Liptowskim Mikułaszu

Zastrzelono niedźwiedzia, który ranił pięć osób w Liptowskim Mikułaszu

Źródło:
PAP

Niesporczaki, maleńkie bezkręgowce, słyną z tego, że potrafią przetrwać w ekstremalnych warunkach. Międzynarodowy zespół badaczy odkrył, że białka tych stworzeń mogą spowalniać procesy zachodzące w ludzkich komórkach.

Czy wieczną młodość będziemy zawdzięczać niesporczakom?

Czy wieczną młodość będziemy zawdzięczać niesporczakom?

Źródło:
sciencedaily.com, uwyo.edu

Jeleń o imieniu Isaia, który stał się maskotką Cortiny d'Ampezzo, został przetransportowany do oddalonego od włoskiej miejscowości lasu - podały lokalne media. Zwierzę zasłynęło wizytami na miejscowym targowisku, gdzie chodziło między straganami w poszukiwaniu jedzenia.

Jeleń bywał częstym gościem na targu we Włoszech. Trzeba było go wywieźć do lasu

Jeleń bywał częstym gościem na targu we Włoszech. Trzeba było go wywieźć do lasu

Źródło:
PAP, ansa.it

Mikroplastik przenika do gleby tak głęboko, że trafia nawet do próbek archeologicznych. Brytyjscy naukowcy znaleźli cząsteczki tworzyw sztucznych na głębokości ponad siedmiu metrów. Co ciekawe, niektóre zanieczyszczone próbki zostały pobrane w ubiegłym wieku, na długo przed rozpowszechnieniem się terminu "mikroplastik".

Znaleźli mikroplastik w glebie pochodzącej z I wieku naszej ery

Znaleźli mikroplastik w glebie pochodzącej z I wieku naszej ery

Źródło:
CNN, University of York

Samice i samce jednego z gatunków pająków mogą współpracować, by oszukać zarówno drapieżniki, jak i ofiary. Naukowcom udało się zaobserwować parę osobników ustawionych w taki sposób, że przypominały otaczające je kwiaty. Być może jest to pierwszy zarejestrowany przypadek kooperatywnego mimetyzmu.

Para pająków udawała kwiat. "Udało im się oszukać moje oczy"

Para pająków udawała kwiat. "Udało im się oszukać moje oczy"

Źródło:
New Scientist, Science X Network

Argentyna zmaga się z największą w historii kraju epidemią dengi. Tylko w ubiegłym tygodniu odnotowano prawie 24 tysiące nowych infekcji - podał w poniedziałek miejscowy dziennik "Pagina 12".

Prawie 24 tysiące zachorowań w tydzień. Epidemia dengi w Argentynie

Prawie 24 tysiące zachorowań w tydzień. Epidemia dengi w Argentynie

Źródło:
PAP, Reuters, Pagina 12