Ekologiczne podsumowanie 2019 roku. "XXI wiek to mogą być wojny o wodę"

[object Object]
Za nami najgorętsza dekada w historiiNASA's Scientific Visualization Studio/Kathryn Mersmann
wideo 2/22

2019 rok to z jednej strony ruch na rzecz klimatu, z drugiej - problemy z dostępem do wody pitnej. W programie "Wstajesz i wiesz" Katarzyna Karpa-Świderek z WWF Polska podsumowała ubiegły rok pod kątem ekologii.

Jak powiedziała Katarzyna Karpa-Świderek z WWF Polska w programie "Wstajesz i wiesz", w nowym roku w kontekście ekologii powinniśmy życzyć sobie działań wypływających z deklarowanych postanowień. Nasza planeta osiągnęła poziom, w którym jest już za mocno eksploatowana i nie jest w stanie sama się odnawiać. W ubiegłym roku zaczęło pojawiać się coraz więcej zrozumienia tej kwestii i dyskusji na temat ekologii.

- Widać było, że ta maszyna jest już rozkręcona, co jest dużą zasługą Grety Thunberg. Ona i ten dyskurs ekologiczny zaczęli się przebijać do świadomości. I rzeczywiście dużo się zmieniło. Greta jest przykładem osoby, która z żelazną logiką powiedziała - "Po co mam chodzić do szkoły, skoro świat nie słucha naukowców?". Świat kupił jej narrację, ale przecież o tym, że mamy problem z klimatem, zanieczyszczeniem, degradacją planety, mówiono już od bardzo dawna, tylko ten ekologiczny głos miał problem z przebiciem się i znalezieniem ambasadora, który tę ideę poniesie. To jej się na pewno udało - powiedziała Karpa-Świderek.

Ekologiczne decyzje polityczne

Jak zauważyła, w przypadku ekologii kluczową rolę odgrywają rządzący. Podejmują decyzje, które bezpośrednio wpływają na kondycję Ziemi.

- My jako WWF spędziliśmy ten rok jeżdżąc z politykami po różnych miastach i pytając ich, co oni chcą tak naprawdę zrobić. To były najbardziej ekologiczne wybory Polaków i podsumowując ten rok, były też ekologiczne, ponieważ Polacy mówili, że klimat jest drugim [najważniejszym - przyp. red.] tematem po służbie zdrowia - mówiła.

Karpa-Świderek wspomniała, że w swoim expose premier Mateusz Morawiecki podsunął pomysł wprowadzenia systemu kaucyjnego. Jak twierdziła, to dobry pomysł, o ile z deklaracji będą rodzić się konkretne cele. Na Litwie taki pomysł sprawdził się świetnie.

CZYTAJ WIĘCEJ O SYSTEMIE KAUCYJNYM

- Ostatnio szłam lasem i było w nim bardzo dużo butelek. [...] Naliczyłam ich kilkaset na takim niewielkim obszarze. Pomyślałam sobie, że gdyby każda z tych butelek kosztowała 50 groszy to byłabym o kilkaset złotych do przodu. I to jest coś, co działa. To jest ten konkret, który mógłby skłonić ludzi do potraktowania odpadu jako produktu, jako wartości. Przecież to jest bez sensu, że produkujemy coś, co będzie z nami 400 lat, a używamy tego raz - opowiedziała.

Recykling i odzysk energii z odpadow z tworzysz sztucznych (PAP/ADAM ZIEMIENOWICZ/MARIA SAMCZUK)PAP/ADAM ZIEMIENOWICZ/MARIA SAMCZUK

Wyższa temperatura, mniej wody

Specjalistka wspomniała także, że pojawiają się teorie łagodzące problem przegrzewającego się klimatu. Z naukowego punktu widzenia, klimat zawsze ulegał zmianom, jednak teraz planeta powinna się ochładzać. Człowiek tymczasem przez 150 lat ewolucji przemysłowej podniósł jej temperaturę o jeden stopień Celsjusza.

Średnia temperatura na Ziemi (Adam Ziemienowicz/PAP/DPA)Adam Ziemienowicz/PAP/DPA

- My totalnie zburzyliśmy cykl klimatyczny [...] Dla mnie bardzo przemawiające są dane, mówiące ile nas, ludzi jest na ziemi i w związku z tym, jakie mamy potrzeby. Że od 1900 roku liczba naszej ludności wzrosła. Teraz jest nas 7,5 miliarda, a na początku 1900 roku było nas około 2,5 miliarda. To jest naprawdę lawinowy skok. Musimy myśleć, że skoro jest nas więcej, to jak lepiej podzielić te zasoby między siebie, żebyśmy byli w stanie funkcjonować - tłumaczyła.

Dla Karpy-Świderek doskonałym przykładem jest tutaj woda.

- Z jednej strony mamy do czynienia z nadmiernym zużywaniem wody. Ona jest coraz gorszej jakości, bo przecież gospodarujemy nią źle, a potem coś, co powinno być zasobem dla wszystkich, butelkujemy i sprzedajemy jeszcze w plastiku i są ludzie, których nie stać na wodę. Czyli z jednej strony, szczególnie w krajach afrykańskich tej wody nie ma, a z drugiej strony oni nie mogą też kupić wody dobrej jakości -wody butelkowanej - bo ich na nią nie stać. Czyli odbieramy też ludziom prawa człowieka. [...] XXI wiek to mogą być wojny o wodę - powiedziała.

Ekspertka przyznała, że jest przerażona decyzjami, jakie zapadają odnoście polskiej hydrologii. W wielu rzekach, między innymi w Wiśle, poziom wody jest bardzo niski. Sprawy nie ułatwiają bezśnieżne zimy, ponieważ nie ma dodatkowych zapasów, które mogłyby wniknąć w powierzchnię ziemi. Problemu nie rozwiążą też w pełni zbiorniki retencyjne, z których woda potrafi wyparowywać w bardzo szybkim tempie.

- Generalnie musimy do przyrody podejść całościowo i zacząć myśleć o tym, żeby oszczędzać te zasoby, które przyroda nam dostarcza. I jest lepiej, bo ludzie częściej mówią o ekologii, dzieci są na to bardzo wrażliwe. Do dzieci niesamowicie przemawiają obrazy na przykład żółwia, który ma w nosie słomkę albo wielorybów, które umierają, bo mają żołądki pełne plastiku. Ale z drugiej strony jest ta perspektywa czy coś faktycznie potrafimy zmienić. I mam wrażenie, że na razie jesteśmy na początku tej drogi - oceniła.

Susza niejedno ma imię (PAP/EPA Małgorzata Latos)PAP/EPA Małgorzata Latos

Pociąg o nazwie technologia

Jedną z ekonomicznych pobudek do tego, by zmienić coś w kwestii klimatu, może być postawienie na energię odnawialną. Jednak jak stwierdziła Karpa-Świderek, w przypadku Polski sprawa może być utrudniona.

- My tak długo zaniedbując kwestię odnawialnych źródeł energii, nie wskoczyliśmy do tego pociągu, który nazywa się technologia. I teraz musimy tę technologię kupować. Niemcy przez wiele lat inwestowały w to, by tę technologię rozwijać i teraz też odcinają od tego kupony, bo są w stanie ją sprzedawać. Na przykład takim krajom jak my - stwierdziła.

Jednak w jej rozumieniu, możliwe jest wdrożenie odpowiednich mechanizmów, które sprawią, że degradacja środowiska nie będzie opłacalna. Jednym z nich może być informowanie przez producentów kupowanego produktu, ile wynosi koszt ekologiczny jego produkcji lub transportu.

- W momencie, w którym my nie uwzględniamy kosztów degradacji środowiska w konkretnym produkcie, to my prawdziwie nie szacujemy jego wartości i dopóki tak będzie to ci, co niszczą środowisko będą do przodu, bo im się to będzie opłacało - podsumowała.

Całą rozmowę z Karpą-Świderek zobaczysz tutaj:

Autor: kw/aw / Źródło: tvn24

Źródło zdjęcia głównego: Paweł Czerwiński/Unsplash

Pozostałe wiadomości

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa w związku z prognozowanym silnym wiatrem i burzami ogłosiło alert dla części trzech województw. Służby ostrzegają przed możliwymi przerwami w dostawie prądu.

Alert RCB. "Unikaj otwartych przestrzeni"

Alert RCB. "Unikaj otwartych przestrzeni"

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Pogoda na Wielkanoc 2024. Święta zapowiadają się bardzo ciepło. Temperatura będzie przekraczać 20 stopni Celsjusza. Nie zabraknie słońca, niestety jest też duże ryzyko, że pojawią się burze.

Pogoda na Wielkanoc 2024. Może być blisko rekordu ciepła

Pogoda na Wielkanoc 2024. Może być blisko rekordu ciepła

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Tej nocy w części kraju będzie niebezpiecznie. IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia przed silnym wiatrem. Może osiągać w porywach prędkość do 90 kilometrów na godzinę. Z prognoz wynika, że pojawią się też burze.

Porywy nawet do 90 km/h. Tutaj będzie niebezpiecznie

Porywy nawet do 90 km/h. Tutaj będzie niebezpiecznie

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro. W piątek 29.03 wróci słońce. Jeśli pojawią się opady, to będą słabe i mokro zrobi się w nielicznych miejscach, wcześniej nieco więcej deszczu spadnie jednak nocą. Należy spodziewać się silnych porywów wiatru.

Pogoda na jutro - piątek 29.03. Nocą będzie padać, w dzień czeka nas dużo słońca

Pogoda na jutro - piątek 29.03. Nocą będzie padać, w dzień czeka nas dużo słońca

Źródło:
tvnmeteo.pl

Lodu na biegunach w wyniku zmian klimatycznych stopiło się już tak dużo, że wpłynęło to na ruch obrotowy Ziemi. Nasza planeta zwolniła - wynika z najnowszej analizy opublikowanej na łamach "Nature". Ma to znaczenie dla tego, jak odmierzamy czas.

Ziemia spowolniła, bo stopiło się zbyt dużo lodu. To może wpływać na odmierzanie czasu

Ziemia spowolniła, bo stopiło się zbyt dużo lodu. To może wpływać na odmierzanie czasu

Źródło:
CNN, nature.com, tvnmeteo.pl

Chmura pyłu znad Sahary zawisła w czwartek nad Atenami. Wiele osób skarżyło się na trudności w oddychaniu. Sytuację pogorszyła wyjątkowo wysoka temperatura powietrza. Lekarze zaapelowali, by unikać przebywania na zewnątrz.

Ateny za brudną zasłoną. Ludzie zgłaszali problemy z oddychaniem

Ateny za brudną zasłoną. Ludzie zgłaszali problemy z oddychaniem

Źródło:
AFP, ENEX

Dwa pasące się łosie, w tym jeden o nietypowym, białym umaszczeniu, sfilmowała Reporterka 24 pod Giżyckiem (woj. warmińsko-mazurskie). - To pierwsza odnotowana obserwacja łosia o takim umaszczeniu w historii. Jest to więc bardzo rzadki okaz - stwierdził Sławomir Kowalczyk z Nadleśnictwa Giżycko. Nagranie otrzymaliśmy na Kontakt 24.

Dwa łosie na wypasie, jeden z nich był "bardzo rzadki"

Dwa łosie na wypasie, jeden z nich był "bardzo rzadki"

Źródło:
Kontakt 24, tvnmeteo.pl

Król ludu Maorysów wezwał do nadania wielorybom podobnych praw do istot ludzkich, aby zwiększyć ochronę tych ogromnych i majestatycznych zwierząt. Kilka lat temu w Nowej Zelandii osobowość prawną przyznano górze i rzece.

Chcą, by wieloryby miały takie prawa jak ludzie

Chcą, by wieloryby miały takie prawa jak ludzie

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Nadchodzi Wielkanoc, której nieodłączną tradycją jest dekorowanie jajek. Część z nas decyduje się na używanie do tego barwników dostępnych w niemal każdym sklepie spożywczym, niektóre z nich zawierają jednak szkodliwe dla zdrowia substancje chemiczne. Badacze przypominają, że do przygotowania pisanek lepiej użyć naturalnych środków, które możemy znaleźć w swojej kuchni.

Czym malować jajka, żeby sobie nie zaszkodzić?

Czym malować jajka, żeby sobie nie zaszkodzić?

Źródło:
PAP

Osoby cierpiące na prozopometamorfopsję mogą postrzegać twarze innych ludzi jako zdeformowane i demoniczne. Amerykańskim badaczom udało się zrekonstruować sposób, w jaki jeden z pacjentów widzi świat. Jak przekazali, osoby cierpiące na tę chorobę często spotykają się z niezrozumieniem ze strony najbliższych i służby zdrowia.

Zamiast twarzy widzą demony. "Nagle wszyscy wyglądają jak z horroru"

Zamiast twarzy widzą demony. "Nagle wszyscy wyglądają jak z horroru"

Źródło:
PAP, Dartmouth College, Understanding PMO, Smithsonian Magazine

W Niemczech pojawił się projekt ustawy, który ma zakazać hodowli psów z "nieprawidłowościami układu kostnego". Budzi on wiele kontrowersji wśród miłośników jamników. Petycja przeciwko ustawie, stworzona przez organizację kynologiczną, zebrała już ponad 15 tysięcy podpisów.

Koniec jamników? W Niemczech pojawił się kontrowersyjny projekt ustawy

Koniec jamników? W Niemczech pojawił się kontrowersyjny projekt ustawy

Źródło:
CNN

W wielu miejscach Hiszpanii spadł śnieg. Dla miłośników nart, którzy wybierają się na święta w góry Sierra Nevada, to bardzo dobra wiadomość.

Do Hiszpanii wróciła zima

Do Hiszpanii wróciła zima

Źródło:
ENEX

Trzęsienie ziemi nawiedziło północno-wschodnie Włochy. Miało magnitudę 5 - podało Europejsko-Śródziemnomorskie Centrum Sejsmologiczne (EMSC). Wstrząsy były odczuwalne także poza Włochami.

Nocne trzęsienie ziemi we Włoszech. Odczuto je także poza granicami kraju

Nocne trzęsienie ziemi we Włoszech. Odczuto je także poza granicami kraju

Źródło:
USGS, corriere.it

Pył znad Sahary dociera nad Polskę. Jego największe stężenie w czwartek wystąpi we wschodniej części kraju. Kolejna porcja pustynnego pyłu przewidywana jest w naszej części Europy w sobotę oraz w świąteczną niedzielę.

Saharyjski pył nad Polską. Dotrze w kilku dawkach

Saharyjski pył nad Polską. Dotrze w kilku dawkach

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW

Do ośrodka ratującego dzikie zwierzęta w Knutsford w Wielkiej Brytanii zgłosiła się w ubiegłym tygodniu kobieta zaniepokojona stanem jeża, którego poprzedniego wieczora znalazła na poboczu drogi. Jak wyjaśniła, zwierzę przez całą noc nie tylko nie tknęło karmy, jaką mu podała, ale też nie ruszyło się nawet o milimetr. Jeż okazał się pomponem od czapki.  

Całą noc opiekowała się znalezionym jeżem. Okazało się, że to pompon  

Całą noc opiekowała się znalezionym jeżem. Okazało się, że to pompon  

Źródło:
Independent, BBC, TVN24.pl

Strażacy walczą z pożarami lasów w różnych częściach Meksyku. Zginęło kilka osób. Tylko przez dwa tygodnie tego miesiąca ogień strawił obszar o powierzchni ponad 13 tysięcy hektarów.

Szaleją pożary, jest kilkoro zabitych

Szaleją pożary, jest kilkoro zabitych

Źródło:
Reuters, infobae.com, AP, tvnmeteo.pl

Wielkimi krokami zbliżają się Święta Wielkanocne. Na stołach królować będą jajka. Ile możemy ich zjeść?

Ile jajek można jeść tygodniowo?

Ile jajek można jeść tygodniowo?

Źródło:
PAP

Korzystając z samochodu, w każdej sytuacji chcemy pokonać naszą trasę komfortowo i bezpiecznie oraz liczyć na niezawodność naszego pojazdu. Wpływ na to ma wiele czynników, do których należy oczywiście także to, jakie paliwa wlewamy do zbiornika w trakcie wizyt na stacjach benzynowych. Dziś przedstawimy powody, dla których warto - oczywiście jeśli jeszcze tego nie robimy - zacząć tankować paliwa premium marki MOL.

Potrójny efekt działania paliwa w twoim samochodzie

Potrójny efekt działania paliwa w twoim samochodzie

Astronomowie donoszą o nowym odkryciu w pobliżu supermasywnej czarnej dziury, znajdującej się w centrum Drogi Mlecznej. Zaobserwowana została tam obecność silnych spiralnych pól magnetycznych, która jest zaskakująco podobna do struktury wokół czarnej dziury w innej galaktyce - poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO). Odkrycia dokonano dzięki nowemu obrazowi, dostarczonemu przez Teleskop Horyzontu Zdarzeń.

Odkryto silne spiralne pola magnetyczne w pobliżu czarnej dziury w Drodze Mlecznej

Odkryto silne spiralne pola magnetyczne w pobliżu czarnej dziury w Drodze Mlecznej

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, ESO

Kraina Wygasłych Wulkanów trafiła w środę na listę Światowych Geoparków UNESCO. Położony w Sudetach geopark to już trzecie wyróżnione w ten sposób miejsce na terenie naszego kraju. - Potwierdza to, że Polska może poszczycić się dziedzictwem geologicznym o międzynarodowym znaczeniu - powiedziała dr Katarzyna Szadkowska, kierowniczka Pracowni Geologii Złożowej i Środowiskowej w Oddziale Dolnośląskim PIG-PIB we Wrocławiu.

Geopark z Polski trafił na listę UNESCO

Geopark z Polski trafił na listę UNESCO

Źródło:
PAP

Ekspozycja na sztuczne i jasne światło nocą może zwiększać ryzyko udaru mózgu oraz innych chorób naczyniowych mózgu - poinformowali naukowcy z Uniwersytetu Zhejiang w Chinach. Dodali, że podobne działanie ma narażenie na zanieczyszczone powietrze.

Sztuczne światło może zwiększać ryzyko udaru

Sztuczne światło może zwiększać ryzyko udaru

Źródło:
PAP, ahajournals.org

Himalaiści wspinający się na Mount Everest od tego roku będą musieli zabierać swoje kupy ze zbocza góry. To część inicjatywy lokalnych związków wspinaczkowych i nepalskich gmin, która ma na celu walkę z zanieczyszczeniem na najwyższym szczycie świata. Każdy wspinacz otrzyma wyposażenie pomagające mu uporać się z tym problemem.

Nie będzie można zostawiać kupy na Mount Evereście

Nie będzie można zostawiać kupy na Mount Evereście

Źródło:
CNN, The Guardian

Zastrzelono niedźwiedzia, który w połowie marca ranił pięć osób w Liptowskim Mikułaszu na Słowacji - poinformował w środę Tomasz Taraba, minister środowiska. Do identyfikacji zwierzęcia użyto drona oraz zdjęć i filmów.

Zastrzelono niedźwiedzia, który ranił pięć osób w Liptowskim Mikułaszu

Zastrzelono niedźwiedzia, który ranił pięć osób w Liptowskim Mikułaszu

Źródło:
PAP

Niesporczaki, maleńkie bezkręgowce, słyną z tego, że potrafią przetrwać w ekstremalnych warunkach. Międzynarodowy zespół badaczy odkrył, że białka tych stworzeń mogą spowalniać procesy zachodzące w ludzkich komórkach.

Czy wieczną młodość będziemy zawdzięczać niesporczakom?

Czy wieczną młodość będziemy zawdzięczać niesporczakom?

Źródło:
sciencedaily.com, uwyo.edu

Jeleń o imieniu Isaia, który stał się maskotką Cortiny d'Ampezzo, został przetransportowany do oddalonego od włoskiej miejscowości lasu - podały lokalne media. Zwierzę zasłynęło wizytami na miejscowym targowisku, gdzie chodziło między straganami w poszukiwaniu jedzenia.

Jeleń bywał częstym gościem na targu we Włoszech. Trzeba było go wywieźć do lasu

Jeleń bywał częstym gościem na targu we Włoszech. Trzeba było go wywieźć do lasu

Źródło:
PAP, ansa.it

Mikroplastik przenika do gleby tak głęboko, że trafia nawet do próbek archeologicznych. Brytyjscy naukowcy znaleźli cząsteczki tworzyw sztucznych na głębokości ponad siedmiu metrów. Co ciekawe, niektóre zanieczyszczone próbki zostały pobrane w ubiegłym wieku, na długo przed rozpowszechnieniem się terminu "mikroplastik".

Znaleźli mikroplastik w glebie pochodzącej z I wieku naszej ery

Znaleźli mikroplastik w glebie pochodzącej z I wieku naszej ery

Źródło:
CNN, University of York

Samice i samce jednego z gatunków pająków mogą współpracować, by oszukać zarówno drapieżniki, jak i ofiary. Naukowcom udało się zaobserwować parę osobników ustawionych w taki sposób, że przypominały otaczające je kwiaty. Być może jest to pierwszy zarejestrowany przypadek kooperatywnego mimetyzmu.

Para pająków udawała kwiat. "Udało im się oszukać moje oczy"

Para pająków udawała kwiat. "Udało im się oszukać moje oczy"

Źródło:
New Scientist, Science X Network

Argentyna zmaga się z największą w historii kraju epidemią dengi. Tylko w ubiegłym tygodniu odnotowano prawie 24 tysiące nowych infekcji - podał w poniedziałek miejscowy dziennik "Pagina 12".

Prawie 24 tysiące zachorowań w tydzień. Epidemia dengi w Argentynie

Prawie 24 tysiące zachorowań w tydzień. Epidemia dengi w Argentynie

Źródło:
PAP, Reuters, Pagina 12