Kolendra – uprawa, właściwości, zastosowanie

● Kolendra siewna to najbardziej popularny w uprawie gatunek kolendry. ● Kolendra jest rośliną jednoroczną, którą można uprawiać w ogrodzie lub w domu, w doniczce. ● Przyprawa kolendra występuje samodzielnie w formie suszonych liści, całych lub zmielonych nasion oraz jako dodatek do mieszanek przypraw. ● Zarówno świeża kolendra, jak i suszona wykazuje wiele właściwości prozdrowotnych. ● Liście i nasiona kolendry są składnikiem wielu preparatów aptecznych.

W sklepach dostępne są suszone liście kolendry, kolendra mielona, ziarno kolendry, a także mieszanki przypraw z dodatkiem kolendry (Garam masala, Taklia, przyprawy do dań z grilla, pięć smaków, przyprawy do ryb, wieprzowiny i drobiu, curry). Preparaty z dodatkiem kolendry znajdują się również w aptekach, gdyż jest to zioło mające doskonały wpływ na zdrowie. Pośród aptecznych produktów z kolendrą dostępne są m.in.: zioła do zaparzania, suplementy diety, płyny doustne na niestrawność, płyny do płukania jamy ustnej i gardła oraz preparaty przyspieszające gojenie się ran i oparzeń.

Kolendrę, zarówno w formie przyprawy, jak i świeżą można stosować do wielu dań – świetnie uzupełni potrawy z rybą, mięsem mielonym, sosami puree oraz zupy, marynaty i sałatki.

Występują dwa gatunki kolendry, z których najpopularniejszym, a tym samym najłatwiej dostępnym jest kolendra siewna (Coriandrum sativum). Jest to roślina jednoroczna, którą można uprawiać zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce. Uprawa kolendry nie jest bardzo skomplikowana, wystarczy zapewnić jej odpowiednie stanowisko i glebę.

Nasiona kolendry należy posiać w lekko zacienionym miejscu w ogrodzie lub w doniczce, która będzie stać na wschodnim lub zachodnim parapecie. Gleba dla tej rośliny powinna być dobrze przepuszczalna, często spulchniana, odchwaszczana i obficie podlewana. Nie jest zalecane sianie kolendry w ogrodzie w pobliżu kopru włoskiego i ogrodowego, a dobrymi towarzyszami będą warzywa kapustne, ogórki i buraki. Nasiona kolendry należy umieścić na głębokości jednego centymetra, w ogrodzie w około 30-centymetrowych odstępach. Termin siewu powinien przypadać na środek lata w przypadku chęci zbiory świeżego ziela, natomiast na pierwszą połowę kwietnia w celu zebrania owoców. Owoce kolendry zbiera się na przełomie lipca i sierpnia, a ziele, gdy rośliny osiągną pełne rozmiary (wysokość od 10 do 15 centymetrów).

Nasiona kolendry (owoce) posiadają wiele dobroczynnych składników, do których należą m.in.: - flawonoidy, - kwasy polifenolowe, - związki kumarynowe i białkowe, - fitosterole.

Ziarna kolendry są sprzedawane w całości lub zmielone, a także przetwarzane na olejek eteryczny mający zastosowanie w ziołolecznictwie. Olejki z kolendry zawierają w głównej mierze linalol, a także terpinen, α i β-pinen, geraniol, limonen, kumaryny, kamfen, myrcen i estry. Związki te wykazują działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego oraz jelit, dzięki czemu kolendra poprawia perystaltykę jelit i przechodzenie gazów. Olejek z ziaren kolendry znakomicie sprawdza się w niwelowaniu wzdęć i bólów brzucha oraz zapaleniu błony śluzowej żołądka i zatruciu pokarmowym. Olejek eteryczny działa również uspokajająco, a także może być stosowany zewnętrznie na skórę, powodując złuszczanie się zrogowaciałego naskórka.

Napary z ziaren kolendry pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i śliny, przez co zwiększają apetyt, a także mają właściwości żółciopędne, co ułatwia przepływ żółci i soku trawiennego do dwunastnicy, a tym samym przyspiesza trawienie.

Kolendra ma również właściwości przeciwbakteryjne i grzybobójcze, dzięki czemu chroni organizm przed wolnymi rodnikami i zwalcza takie patogeny, jak: laseczka sienna (Bacillus subtilis), gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), odmieniec pospolity (Proteus vulgaris), pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa), Salmonella i E. Coli.

Liście świeżej kolendry mają zdolność wiązania i wydalania z organizmu metali ciężkich. Zawierają witaminy A i C, magnez, fosfor, żelazo i wapń. Dobrze radzą sobie również z problemami z oczami, które są związane z przemęczeniem i degeneracją siatkówki, a także z poprawą libido oraz usuwaniem nadmiaru wody z organizmu (głównie opuchlizną o podłożu reumatycznym). Kolendra wykazuje silne działanie antyhistaminowe, dzięki czemu wspiera organizm w walce z sezonową alergią na pyłki traw i drzew, alergią pokarmową, a także uczuleniem spowodowanym ukąszeniami owadów.

Suszona kolendra jest często składnikiem herbatek ziołowych, których celem jest łagodzenie bólów menstruacyjnych, zapobieganie wchłaniania się tłuszczów zwierzęcych oraz pomoc we wszelkich dolegliwościach żołądkowych.

Wyglądem świeża kolendra bardzo przypomina natkę pietruszki i często jest z nią mylona. Smak (i zapach) tych ziół jednak znacząco się różni. Kolendra ma charakterystyczny smak i niełatwo go zastąpić, jednak jeśli zależy ci na dodaniu do potrawy podobnie intensywnego aromatu spróbuj wykorzystać świeżą bazylię. Jeśli zaś chodzi o zamiennik nasion kolendry to ciekawym rozwiązaniem może okazać się kminek.