"Odrzucić przemoc i poprzeć pokój". Apel premierów Wielkiej Brytanii i Irlandii


Premierzy Wielkiej Brytanii i Irlandii, Theresa May i Leo Varadkar wezwali do "nowego myślenia" o Irlandii Północnej, zapowiadając wznowienie rozmów na temat utworzenia północnoirlandzkiego rządu, którego nie udało się powołać od ponad dwóch lat.

Odpowiadając na apel katolickiego księdza Martina Magilla o jedność wobec śmierci 29-letniej dziennikarki Lyry McKee, która zginęła od postrzału w trakcie starć w Irlandii Północnej między republikanami a brytyjską policją, szefowie rządów podkreślili we wspólnym oświadczeniu, że ze strony polityków "potrzebne są działania, a nie tylko słowa".

"Pojawiając się wspólnie z innymi liderami politycznymi w Katedrze św. Anny, aby oddać hołd McKee, wyraziliśmy jasną wolę i determinację wszystkich mieszkańców tych wysp, by odrzucić przemoc i poprzeć pokój i lepszą przyszłość dla wszystkich w Irlandii Północnej" - oznajmili przywódcy. Dodali, że zdają sobie sprawę, iż "ludzie w całej Irlandii Północnej chcą zobaczyć (...) postęp w rozmowach politycznych".

Wezwanie do "nowego myślenia"

May i Varadkar zapowiedzieli, że oba kraje porozumiały się w sprawie "uruchomienia nowego procesu pozwalającego na dyskusje z udziałem wszystkich głównych partii politycznych w Irlandii Północnej, a także rządów Wielkiej Brytanii i Irlandii".

"Celem tych rozmów jest szybkie wznowienie (...) sprawnego funkcjonowania demokratycznych instytucji w Belfaście, działających na mocy porozumienia wielkopiątkowego: Komitetu Wykonawczego Irlandii Północnej [odpowiednik rządu - red.] Zgromadzenia oraz Północno-Południowej Rady Ministerialnej" - podkreślono. May i Varadkar we wspólnym oświadczeniu napisali też, że rozumieją obawy wszystkich stron dialogu, ale zwracają uwagę na konieczność odbudowy wzajemnego zaufania i szacunku oraz nastawienia się na "nowe myślenie", które "pozwoliłoby na rozwiązanie tych problemów". Autonomiczny rząd północnoirlandzki upadł w styczniu 2017 roku po rezygnacji wicepremiera Martina McGuinnessa z partii Sinn Fein na skutek konfliktu z szefową Demokratycznej Partii Unionistów (DUP) Arlene Foster. Konflikt dotyczył domniemanych malwersacji wokół dofinansowania energii ze źródeł odnawialnych forsowanej przez DUP, ale obie partie dzieli kilka jeszcze bardziej zapalnych kwestii, takich jak małżeństwa homoseksualne, prawa kobiet, nauka języka irlandzkiego i stosunek do brexitu. Pomimo przeprowadzonych w marcu 2017 roku przedterminowych wyborów, a także trwających negocjacji w sprawie stosownego podziału władzy dotychczas nie udało się powołać nowego rządu.

Granica między Irlandią a Irlandią PółnocnąReuters/PAP

Tragiczna śmierć dziennikarki

29-letnia McKee została śmiertelnie ranna, kiedy relacjonowała przebieg zamieszek, do których doszło w Wielki Czwartek, gdy północnoirlandzka policja weszła na tradycyjnie republikańskie osiedle Creggan w Belfaście, by przeprowadzić przeszukania w związku z obawami o zamachy terrorystyczne przed rocznicą powstania wielkanocnego z 1916 roku przeciw Wielkiej Brytanii.

W trakcie nabożeństwa pogrzebowego ks. Magill powiedział, że cieszy go widok polityków, którzy nie zważając na podziały polityczne wybrali się do Creggan w Wielki Piątek, aby oddać hołd zmarłej, dodał jednak: "Dlaczego, na Boga, musi dojść do śmierci 29-letniej kobiety, która ma całe życie przed sobą, aby to się stało?". Jego słowa zgromadzeni przyjęli wielominutową owacją na stojąco.

"Kiedy chrześcijanie wspominają śmierć Jezusa na krzyżu, pamiętamy, że jego śmierć nie poszła na marne, ale stała się dla nas ścieżką do życia wiecznego. Odważę się mieć nadzieję, że morderstwo Lyry w noc Wielkiego Czwartku także będzie drogą do nowego otwarcia" - dodał.

Magill wezwał polityków do przerwania trwającego od ponad dwóch lat impasu politycznego i wznowienia prac Zgromadzenia Irlandii Północnej "na rzecz wspólnego dobra".

Brexit źródłem niepewności

Sytuacja w Irlandii Północnej jest niestabilna od początku roku. Przyczynia się do tego rosnąca niepewność co do przyszłości procesu pokojowego po decyzji Wielkiej Brytanii o wyjściu z Unii Europejskiej.

Brexit może doprowadzić np. do powrotu twardej granicy pomiędzy Irlandią Północną a pozostającą we Wspólnocie republiką Irlandii.

Autor: momo / Źródło: PAP