O jedną czwartą mają w przyszłym roku spaść wydatki Departamentu Obrony USA na fundusz, z którego od czasu rosyjskiej agresji na Ukrainę finansuje się zwiększenie liczby amerykańskich żołnierzy w Europie. – To całkiem naturalne, że kiedy kończą się duże inwestycje, jest mniej pieniędzy – tłumaczy jednak sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg. I podkreśla: fundusze wciąż są na wysokim poziomie.
Administracja prezydenta Donalda Trumpa zaprezentowała w poniedziałek wieczorem projekty ustaw budżetowych na rok finansowy 2021, który w Stanach Zjednoczonych rozpoczyna się 1 października 2020 roku. Projekt dotyczący budżetu Pentagonu, czyli amerykańskiego Departamentu Obrony, obejmuje również środki na Europejską Inicjatywę Odstraszania (ang. European Deterrence Initiative). Została ona powołana w czerwcu 2014 roku w reakcji na konflikt rosyjsko-ukraiński i nielegalną aneksję Krymu przez Moskwę. Do 2017 roku nosiła nazwę Europejskiej Inicjatywy Wzmocnienia (ang. European Reassurance Initiative).
Wojska i inwestycje w Polsce, pomoc dla Ukrainy
Inicjatywa służyła finansowaniu zaangażowania wojskowego Stanów Zjednoczonych w Europie, które od 2014 roku rosło w ramach działań pod szyldem operacji Atlantic Resolve. Jednym z takich przedsięwzięć jest przerzucanie z USA do Europy brygad pancernych na trwające dziewięć miesięcy rotacje. W tym czasie amerykańscy żołnierze szkolą się na Starym Kontynencie (głównie w Polsce, ale nie tylko), po czym wracają do domów, a na ich miejsce przyjeżdżają kolejni.
Inicjatywa służy także finansowaniu inwestycji w infrastrukturę wojskową w Europie. W Polsce takie przedsięwzięcia realizowano między innymi w bazach w Powidzu (Wielkopolskie), Żaganiu (Lubuskie), Świętoszowie (Dolnośląskie), Łasku koło Łodzi oraz na poligonie koło Drawska Pomorskiego. Na liście potencjalnych projektów wymieniano swego czasu m.in. budowę i remonty koszar, składów amunicji, linii kolejowych czy stołówek dla żołnierzy.
W ramach tego samego budżetu Waszyngton finansuje także wsparcie dla Ukrainy.
Amerykańska inicjatywa w Europie startowała z budżetem miliarda dolarów, który na koniec prezydentury Baracka Obamy doszedł do poziomu 3,4 mld dolarów. Prezydent Donald Trump, który objął urząd w 2017 roku, zwiększył środki początkowo do 4,8 mld dolarów, a następnie do 6,5 mld dolarów w roku fiskalnym 2019.
O jedną czwartą w dół
Jednak w budżecie Pentagonu na rok 2020 fundusze na Europejską Inicjatywę Odstraszania po raz pierwszy spadły – do poziomu nieco poniżej 6 miliardów dolarów. Przedstawiony w poniedziałek projekt na rok 2021 zakłada dalszą redukcję pieniędzy na ten cel do poziomu 4,5 miliarda dolarów, czyli o jedną czwartą w porównaniu do roku poprzedniego.
Informacja ta została ogłoszona tuż przed spotkaniem ministrów obrony Sojuszu Północnoatlantyckiego, które w środę i czwartek odbędzie się w Brukseli. Dziennikarze pytali więc o plany waszyngtońskiej administracji sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga oraz amerykańską ambasador przy kwaterze głównej Sojuszu Kay Bailey Hutchison. Oboje mieli we wtorek w Brukseli swoje konferencje prasowe zapowiadające, co stanie się w NATO w tym tygodniu.
"Kiedy kończą się duże projekty inwestycyjne, jest mniej pieniędzy"
Stoltenberg podkreślał, że zaangażowanie USA w bezpieczeństwo Europy jest silne i przejawia się nie tylko w słowach, ale i w czynach. – W Europie zwiększa się obecność USA. Europejska Inicjatywa Odstraszania oczywiście pomaga to sfinansować. Ale równie oczywiste jest, że Stany Zjednoczone udzielają Europie wsparcia również w inny sposób niż przez Europejską Inicjatywę Odstraszania – zapewniał Norweg. Wskazał przy tym na przygotowywane właśnie ćwiczenie DEFENDER-Europe 20, które będzie największym od ponad 25 lat przerzutem amerykańskich wojsk do Europy.
Podkreślał, że gwarancje USA dla Europy zależą nie tylko od tej inicjatywy, ale od pełnych zdolności sił zbrojnych USA. – To znacznie więcej niż Europejska Inicjatywa Odstraszania – mówił Stoltenberg.
– To całkiem naturalne, że kiedy kończą się duże projekty inwestycyjne, to jest mniej pieniędzy. Najważniejsze, że choć środki na Europejską Inicjatywę Odstraszania raz są większe, a raz są mniejsze, to ogólnie są nadal znaczące. A jeśli dodać do tego wszystkie inne zdolności USA istotne dla NATO - to, co Stany Zjednoczone robią w Europie, zwiększając liczbę żołnierzy powyżej poziomu, który był przez wiele lat - to jestem pewien, że USA są zaangażowane w bezpieczeństwo Europy – podkreślił sekretarz generalny Sojuszu.
"Niewielka obniżka"
Ambasador Hutchison przypomniała z kolei, że Stany Zjednoczone włożyły w Europejską Inicjatywę Odstraszania miliardy dolarów, więc teraz – jak to ujęła – "niewielka obniżka" oznacza, że nadszedł czas na finansowanie utrzymania istniejących inwestycji, lecz nie na wycofanie się z inicjatywy. – Myślę, że 4,5 miliarda dolarów z pewności wystarczy. Mamy pięć tysięcy żołnierzy (amerykańskich – przyp. red.) w Polsce i zobowiązaliśmy się wysłać kolejny tysiąc – dodała.
Amerykańska przedstawicielka przy NATO również odwołała się do ćwiczeń Defender. Podkreśliła, że pokażą one, iż Stany Zjednoczone są zainteresowane bezpieczeństwem Europy i że są w stanie przynieść pomoc każdemu sojusznikowi w odpowiednim czasie.
Głównymi tematami dwudniowego spotkania ministrów obrony NATO, które w środę po południu rozpocznie się w Brukseli, będą sytuacja na Bliskim Wschodzie i Afryce Północnej, misja NATO w Afganistanie oraz zagrożenie ze strony Rosji.
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: U.S. Marine Corps photo by 1st Lt. Kristine Racicot/dvidshub.net