Spór wokół nowelizacji ustawy o IPN

Ta ustawa nie ma zrozumienia nigdzie, ona jest niewykonalna - ocenił nowelizację ustawy o IPN senator Marek Borowski, który w piątek był gościem we "Wstajesz i wiesz" w TVN24. Polityk ocenił, że to kolejna sprawa - po zawetowanych przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawach o KRS i Sądzie Najwyższym - w której zawiodło kierownictwo resortu sprawiedliwości.

Polska Fundacja Narodowa chwali się, że jej kampania prostująca kłamstwo o "polskich obozach zagłady", dotarła do 180 milionów ludzi na świecie. Jaka kampania i skąd ta liczba? Nie wiadomo. Wiadomo, że fundacja, która ma dbać o wizerunek Polski zagranicą, zareagowała dopiero dwa tygodnie po uchwaleniu ustawy o IPN. A przecież o zaskoczeniu nie może być mowy, skoro wiceprezes fundacji Maciej Świrski od początku był zaangażowany w powstanie tej ustawy. Materiał programu "Czarno na białym" TVN24.

Ambasador USA w Polsce Paul Jones opublikował oświadczenie, w którym komentuje wejście w życie znowelizowanej ustawy o IPN. Wyraża w nim zrozumienie dla strony polskiej, jeśli chodzi o walkę ze sformułowaniem "polskie obozy zagłady". Przekonuje jednak, że można prowadzić takie działania w inny sposób.

- Ustawa zostanie prawdopodobnie zmieniona. Tak sądzę, przecież ona jest idiotyczna. Tak wyglądać nie może - powiedziała w czwartek Zofia Romaszewska, doradczyni do spraw społecznych prezydenta Andrzeja Dudy.

Oczekujemy, że polski Trybunał Konstytucyjny wprowadzi znaczące zmiany w nowej ustawie o IPN - napisał w czwartkowym oświadczeniu izraelski instytut Yad Vashem, zajmujący się problematyką żydowskich ofiar Holokaustu. Nowelizacji ustawy zarzucono, że pomija lub zniekształca wiele ważnych i zawiłych zagadnień.

Prezydent Andrzej Duda skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z przepisami konstytucji nowelizacji ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. Zrobił to dziewięć dni po podpisaniu ustawy, którą krytykują władze Izraela i środowiska żydowskie.

Powinny powstać wspólne projekty badawcze, by wyjaśnić, ilu w okupowanej Polsce było ludzi, którzy popełnili zbrodnie, na przykład wydając Żydów - mówi w wywiadzie dla "Die Welt" premier Mateusz Morawiecki. Dodaje jednak, że "nie można stracić z oczu sytuacji w okupowanej przez Niemców Polsce".

- To jest upokorzenie dla kraju, który jeszcze niedawno przekonywał całą Unię Europejską do Partnerstwa Wschodniego czy największego budżetu w historii - stwierdził w "Faktach po Faktach" Radosław Sikorski, odnosząc się do sytuacji naszego kraju na arenie międzynarodowej i wprowadzania wobec Polski unijnej procedury przestrzegania praworządności. Jak dodał były szef MSZ, "jesteśmy teraz protektoratem Węgier, od których zależy, czy nam nałożą sankcje, czy nie".

Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami uzyska dostęp do archiwalnych materiałów Komisji Narodów Zjednoczonych do spraw Zbrodni Wojennych zawierających między innymi raport rządu emigracyjnego w Londynie na temat eksterminacji Polaków oraz Zagłady Żydów - poinformowała wiceminister kultury doktor Magdalena Gawin.

Odrażające jest przypisywanie całemu narodowi kolektywnej, moralnej odpowiedzialności za zbrodnie popełnione na Żydach przez jednostki - napisali dwaj izraelscy naukowcy w komentarzu opublikowanym przez gazetę "Jerusalem Post". Jak podkreślili, postanowili się w ten sposób zdystansować od niektórych oświadczeń izraelskich polityków pojawiających się w ostatnich tygodniach.

Nie mówią, że obozy zagłady były polskie, ale mają z Polską związane traumatyczne wspomnienia i o tym chcą mówić bez obaw. Polscy Żydzi, którzy po wojnie wyjechali do Izraela tłumaczą dlaczego ustawa o IPN jest dla nich niezrozumiała i nie do przyjęcia. Opowiadają - niektórzy po raz pierwszy - swoje wstrząsające rodzinne historie, co dokumentują - drastyczne też niekiedy zdjęcia. Wszyscy podkreślają, że Holokaust był niemiecki, ale mówią też, dlaczego mają żal do Polski i Polaków. Materiał "Czarno na białym".

Ruch może być tylko jeden: zapowiedź nowelizacji tej ustawy, która będzie poprzedzona intensywnymi rozmowami, konsultacjami ze stroną izraelsko-żydowską - ocenił w "Faktach po Faktach" były marszałek Sejmu Ludwik Dorn. Odniósł się w ten sposób do konfliktu Polski z Izraelem dotyczącego ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. Jak dodał, głos w tej sprawie powinien zabrać prezydent Andrzej Duda.

Ambasador RP w Berlinie Andrzej Przyłębski w odpowiedzi na list przewodniczącego Centralnej Rady Żydów w Niemczech napisał, że nie podziela obaw o znowelizowaną ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej, ale zasugerował doprecyzowanie pojęcia "naród polski" przez Trybunału Konstytucyjny. Ambasador Przyłębski prywatnie jest mężem prezes Trybunału Konstytucyjnego, Julii Przyłębskiej.

Pomnik smoleński powinien stanąć w Warszawie. Żałuję, że nie wzniesiono go dużo wcześniej - powiedział w "Jeden na jeden" Władysław Kosiniak-Kamysz, lider Polskiego Stronnictwa Ludowego.

- Polskie Państwo Podziemne czy polski rząd w Londynie mogliby otrzymać drzewko, ale nie naród polski - powiedział w "Kropce nad i" Władysław Teofil Bartoszewski, historyk, antropolog oraz dyrektor Studiów Polsko-Żydowskich w Oksfordzie. Odniósł się w ten sposób do niedzielnej wypowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego.

Zrobiono ogromny błąd. Strzelono z armaty ślepym nabojem - mówił w "Faktach po Faktach" profesor Antoni Dudek, politolog z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, odnosząc się do nowelizacji ustawy o IPN i kontrowersji z nią związanych. W ocenie profesora Ryszarda Bugaja, byłego doradcy prezydenta Lecha Kaczyńskiego, krytyka ustawy jest zrozumiała i uzasadniona, bo są obawy co do tego, co się stanie z wymiarem sprawiedliwości.

Problem był taki, że nasi goście, którzy są czołowymi dziennikarzami telewizyjnymi różnych stacji w Izraelu, mieli dość niewielką wiedzę o przebiegu II wojny światowej na terenie Polski, w tym również, jeśli chodzi o Holokaust - mówił w "Tak jest" w TVN24 Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.

Instytut Pamięci Narodowej poinformował, że podjął śledztwo w sprawie zbrodni nazistowskich w obozie koncentracyjnym Stutthof w Sztutowie. Chodzi między innymi o ustalenie żyjących sprawców i pociągnięcie ich do odpowiedzialności karnej. Szacuje się, że w obozie Stutthof zginęło 65 tysięcy osób.