Spór wokół nowelizacji ustawy o IPN

Zdaniem amerykańskich mediów wypowiedź premiera Mateusza Morawieckiego na Konferencji Bezpieczeństwa w Monachium przyczyniła się do pogłębienia kryzysu między Polską a Izraelem. Kolejną odsłonę sporu między Polską a Izraelem opisują w Stanach Zjednoczonych między innymi dzienniki "Washington Times" oraz "New York Times".

Mówiąc o "żydowskich sprawcach", polski premier Mateusz Morawiecki potwierdził obawy, że jego rząd chce pomijać udział części Polaków w Holokauście. Wyrządza tym ogromną szkodę reputacji swego kraju na świecie - ocenia w poniedziałek prasa w Niemczech.

- Pan premier powiedział, że nie zamierzał negować Holokaustu czy ukrywać prawdziwych sprawców. Jest to pewien kontekst wypowiedzi, który należy brać pod uwagę - podkreślił Jacek Czaputowicz, minister spraw zagranicznych, komentując wypowiedź premiera Mateusza Morawieckiego na temat Holokaustu. Jego zdaniem słowa polskiego szefa rządu są w Izraelu "nadinterpretowane".

Prezydent Izraela Reuwen Riwlin ocenił, że nawet światowych przywódców należy edukować w kwestii Holokaustu.

Michał Dworczyk, szef kancelarii premiera, negatywnie odniósł się w internetowej dogrywce "Jeden na jeden" w tvn24.pl do propozycji opozycji, by przeprowadzić kolejną nowelizację budzącej kontrowersje ustawy o IPN. - Gdzie byli parlamentarzyści Platformy Obywatelskiej w sprawie drugiego i trzeciego czytania, dlaczego wtedy nie zgłaszali poprawek? A teraz twierdzą, że mają panaceum na zaistniałą sytuację - komentował Dworczyk, nazywając pomysł PO "obłudnym gestem".

"Wzywamy premiera i innych polityków do powstrzymania się od dalszych nieprzemyślanych wypowiedzi, które stanowiąc zaprzeczenie prawdy historycznej, kompromitują ich osobiście oraz instytucjonalnie" - głosi niedzielne oświadczenie Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce.

Jeżeli nowelizacja ustawy o IPN zagrozi strategicznemu sojuszowi ze Stanami Zjednoczonymi, to narazi na szwank najżywotniejsze polskie interesy - ostrzegł były szef Instytutu Adama Mickiewicza Paweł Potoroczyn. Razem z doktorem Tomaszem Płudowskim komentował w "Faktach po Faktach" ostatnie napięcia wywołane przez tę ustawę.

Szef polskiego rządu powinien przeprosić za zrównanie sprawców i ofiar Zagłady - stwierdził w "Faktach po Faktach" w TVN24 profesor Jacek Santorski, odnosząc się do sobotnich słów Mateusza Morawieckiego w kwestii Holokaustu. Profesor Paweł Śpiewak pytał, "dlaczego polska strona nie może znaleźć zrozumienia" dla Izraelczyków.

Na wejściu do polskiej ambasady w Tel Awiwie nieznani sprawcy namalowali swastyki i wypisali wulgarne, antypolskie hasła. Informację potwierdziło MSZ w Warszawie, które domaga się od strony izraelskiej wyjaśnień w sprawie incydentu. Miejscowa policja prowadzi śledztwo.

W niedzielę Mateusz Morawiecki oraz Benjamin Netanjahu przeprowadzili rozmowę telefoniczną, w której rozmawiali o Holokauście. "Dialog o tej najtrudniejszej historii jest niezbędny, ku przestrodze. Taki dialog z Izraelem będziemy prowadzić" - przekazał szef polskiego rządu.

Przewodniczący Światowego Kongresu Żydów (WJC) Ronald S. Lauder w specjalnym oświadczeniu potępił wypowiedź premiera Mateusza Morawieckiego na Konferencji Bezpieczeństwa w Monachium. Jak dodał, domaga się odwołania tych słów i przeprosin ze strony polskiego rządu. Rząd - w odpowiedzi na krytykę - wystosował oświadczenie, w którym wyjaśniał, jak należy rozumieć słowa premiera Morawieckiego.

Wydawało się, że spór dotyczący ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej zmierza ku jakiemuś rozwiązaniu - ocenił Jacek Stawiski, szef redakcji Świat w TVN24 BiS, reakcję Izraela na słowa premiera Mateusza Morawieckiego, jakie padły w Monachium. Jak dodał, w tej chwili panuje "poruszenie większe niż po przyjęciu ustawy o IPN", między innymi dlatego, że "chodzi o emocje".

Powinniśmy odsunąć kwestie delikatne, które nas dzielą, i zjednoczyć się wokół ważnych dla Ukrainy spraw - powiedział w sobotę dziennikarzom prezydent Ukrainy Petro Poroszenko po spotkaniu z premierem Mateuszem Morawieckim. Służby prasowe Poroszenki w komunikacie podkreśliły, że zaapelował do Polski o powstrzymanie się od działań, które mogą zagrozić polsko-ukraińskiemu dialogowi historycznemu.

Premier Izraela Benjamin Netanjahu za "oburzającą" uznał sobotnią wypowiedź Mateusza Morawieckiego. Polski premier, zapytany o zbrodnie popełnione podczas II wojny, stwierdził, że wśród "sprawców" byli także Żydzi. Na słowa szefa izraelskiego rządu odpowiedziała w specjalnym oświadczeniu Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Nie było czegoś takiego jak polskie obozy śmierci; nie było polskich obozów koncentracyjnych, były niemieckie, nazistowskie obozy koncentracyjne - podkreślił w sobotę premier Mateusz Morawiecki podczas Konferencji Bezpieczeństwa w Monachium.

Rozmowy były trudne, ale odbyły się w dobrej atmosferze. Obie strony chcą znaleźć porozumienie - powiedział w piątek minister kultury Piotr Gliński po spotkaniu z wicepremierem Ukrainy Pawło Rozenką. Politycy rozmawiali o stosunkach polsko-ukraińskich.

40 procent badanych popiera wprowadzenie przez nowelizację ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej sankcji karnych za publiczne mówienie nieprawdy na temat odpowiedzialności państwa lub narodu polskiego za zbrodnie podczas II wojny światowej - wynika z sondażu przeprowadzonego przez CBOS. 51 procent badanych uważa, że dezinformacji należy przeciwdziałać w inny sposób.

Nie milkną echa wypowiedzi ambasadora USA w Polsce Paula Jonesa dotyczące znowelizowanej ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. - To świadczy, że dyplomacja nie działa - skomentował Ryszard Petru z Nowoczesnej. Natomiast politycy partii rządzącej z opiniami wolą poczekać na decyzję Trybunału Konstytucyjnego w sprawie sporej ustawy.