Kto kieruje Sądem Najwyższym, kto orzeka?

Czy ludzie mogą mieć pewność, że państwo w przyszłości nie ograniczy im wolności albo nie zabierze pieniędzy, skoro wbrew konstytucyjnym gwarancjom skraca kadencje, a część sędziów przymusowo odsuwa od orzekania? Czy obywatel może liczyć na sprawiedliwość przed sądami, które teoretycznie są niezależne, a w praktyce politycy z roku na rok powiększają w nich swoje wpływy?

Te ustawy nie zawierają ani jednego przepisu, który mógłby w jakikolwiek sposób usprawnić funkcjonowanie sądownictwa - stwierdził adwokat Michał Wawrykiewicz odnosząc się do uchwalonych ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym. Dojdzie jedynie do "dużej wymiany kadr w sądownictwie" - ocenił z kolei konstytucjonalista profesor Marek Chmaj w TVN24.

Decyzja KE o uruchomieniu art. 7.1 traktatu unijnego wobec Polski jest czysto polityczna, nie ma nic wspólnego z żadnym elementem merytorycznym - ocenił w środę prezydent Andrzej Duda. Zapewnił, że ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym, które zdecydował się podpisać, "absolutnie" pozostają w zgodzie z konstytucją.

- Zapanowała w naszym kraju tyrania. To jest tyrania większości. Tego obawiali się ojcowie demokracji - stwierdził w "Faktach po Faktach" profesor Marcin Król, filozof i historyk idei.

Prezydent Andrzej Duda poinformował w środę, że zdecydował o podpisaniu ustawy o Sądzie Najwyższym i nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. - Uważam, że tymi zmianami zostają wprowadzone niezwykle demokratyczne rozwiązania - stwierdził prezydent.

Ustawy o KRS i Sądzie Najwyższym wprowadzają demontaż państwa prawa, postawią Polskę poza cywilizacyjnym kręgiem Zachodu - uważa Rada Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. To kolejna uczelnia, która apeluje do prezydenta. Wcześniej podobną uchwałę przyjęła Rada tego samego wydziału Uniwersytetu Jagiellońskiego.

- To, na czym prezydentowi najbardziej zależało, czyli utrzymanie swojej symbolicznej przewagi nad ministrem Ziobrą, uzyskał. Myślę, że nic więcej go tak naprawdę nie interesowało - oceniła we "Wstajesz i wiesz" Barbara Nowacka ze stowarzyszenia "Inicjatywa Polska", odnosząc się do ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym. Pytana, kiedy powstanie nowa partia lewicowa, zapewniła, że przed wyborami parlamentarnymi.

Dzisiaj w południe zwróciłem się do pana prezydenta o przyjęcie mnie w celu przekazania moich uwag i sugestii, z prośbą o zawetowanie tych ustaw - powiedział we wtorek w "Faktach po Faktach" prof. Adam Strzembosz, komentując przegłosowane przez Sejm i Senat ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym. - Czy dostanę odpowiedź? Nie wiem, ale uważałem to za swój obywatelski obowiązek - dodał.

Jedna z największych w Stanach Zjednoczona organizacji zrzeszających prawników American Bar Association (ABA) zaapelowała do prezydenta Andrzeja Dudy o zawetowanie projektów ustaw dotyczących sądownictwa.

Rada Wydziału Prawa i Administracji UJ przyjęła w poniedziałek uchwałę, w której zaapelowała do prezydenta o zawetowanie ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższy. 27 organizacji zwróciło się z kolei do Andrzeja Dudy z prośbą o zorganizowanie wysłuchania publicznego w sprawie nowych przepisów.

- Właściwie sądownictwo straci swoją niezależność. Dostanie się w ręce rządu - powiedział w "Kropce nad i" biskup Tadeusz Pieronek, odnosząc się do przyjętych w piątek przez Senat nowelizacji ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym.

- Jak to dobrze, że są jeszcze w Polsce niezależne sądy i są niezawiśli sędziowie, jak sędzia (Igor) Tuleya. Być może to są już ostatnie podrygi - ocenił w "Faktach po Faktach" profesor Wojciech Sadurski, konstytucjonalista i filozof prawa z Uniwersytetu w Sydney. Skomentował w ten sposób fakt, że Tuleya nie zgodził się na umorzenie sprawy dotyczącej ubiegłorocznego posiedzenia Sejmu w Sali Kolumnowej.

Nie prosiłem nikogo, aby nie uruchamiać artykułu 7. Nie jesteśmy w Europie żadnymi petentami i nikogo nie prosimy o to, by zgodził się na reformowanie przez nas wymiaru sprawiedliwości – oświadczył premier Mateusz Morawiecki.

- Każdy musi rozważyć to w swoim sumieniu. Ja natomiast widzę gołym okiem, w których momentach ta ustawa narusza naszą konstytucję - mówił we "Wstajesz i wiesz" Waldemar Żurek, rzecznik Krajowej Rady Sadownictwa. Komentując założoną przez PiS zmianę sposobu wyboru członków KRS, zaapelował jednocześnie do sędziów, by "nie brali udziału w tej procedurze". Zaznaczył przy tym, że to jego apel prywatny, a nie całej Rady.

- Doczekaliśmy się wolnej Polski i nie doczekaliśmy się żadnej sprawiedliwości - mówił w "Faktach po Faktach" wiceminister kultury Jarosław Sellin o słowach premiera Mateusza Morawieckiego, który skomentował uniewinnienie Stanisława Kociołka, mówiąc, że "taka była III Rzeczpospolita". Poseł PO Andrzej Halicki uznał to za "pokrętne" tłumaczenie.

Przez cały proces legislacyjny przedstawiciele prezydenta byli i uważają, że jest zgodne z wolą prezydenta to, co jest w tej chwili w tych ustawach. Nie ma powodów do tego, żeby pan prezydent nie podpisywał, ponieważ to są projekty pana prezydenta - powiedział w niedzielę w programie "Kawa na ławę" w TVN24 prezydencki minister Andrzej Dera, komentując przegłosowane w Sejmie i Senacie ustawy o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa. - Pan prezydent zje własny język - odpowiadał mu Sławomir Neumann z PO.

W piątek senatorowie zajmowali się prezydenckimi ustawami o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa. W czasie gdy obradowali, przed Senatem zgromadził się tłum demonstrujących, którzy uważają, że ustawy te są niekonstytucyjne i domagali się ich odrzucenia. Gdy wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz (PO) wspomniał o protestujących podczas swojego wystąpienia na mównicy, z sali Senatu słychać było śmiech i uwagi. Marszałek Stanisław Karczewski (PiS) pytany przez dziennikarza o to zachowanie, stwierdził, że senatorowie śmiali się z zupełnie innych powodów.

Pan prezydent wskazuje na to, że wszystkie jego warunki zostały zachowane i wszystkie rzeczy, dla których zawetował tamte ustawy, nie znalazły się w tych obecnych - powiedział rzecznik prezydenta Krzysztof Łapiński, odnosząc się do ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym, które zostały przegłosowane w Sejmie i Senacie. Ich projekty powstały w kancelarii Andrzeja Dudy po tym, jak prezydent w lipcu zawetował analogiczne ustawy forsowane przez PiS.