Instytut Pamięci Narodowej poinformował, że podjął śledztwo w sprawie zbrodni nazistowskich w obozie koncentracyjnym Stutthof w Sztutowie. Chodzi między innymi o ustalenie żyjących sprawców i pociągnięcie ich do odpowiedzialności karnej. Szacuje się, że w obozie Stutthof zginęło 65 tysięcy osób.
W poniedziałek na stronie Instytut Pamięci Narodowej, Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku poinformowała, że "31 stycznia 2018 roku zostało wydane postanowienie (…) o podjęciu z zawieszenia śledztwa byłej Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w sprawie stanowiących zbrodnie przeciwko ludzkości zbrodni nazistowskich". Chodzi o zbrodnie popełnione "przez osoby idące na rękę władzom państwa niemieckiego, III Rzeszy Niemieckiej, w okresie od 2 września 1939 roku do 9 maja 1945 roku na terenie niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof w Sztutowie i w jego podobozach".
W komunikacie wyjaśniono, że zbrodnie polegały "na zabójstwach i eksterminacji osób spośród ludności cywilnej narodowości polskiej i innych narodowości oraz jeńców wojennych, więźniów tego obozu".
"Także polegających na stworzeniu w obozie warunków życia grożących biologicznej egzystencji więźniów, które obliczone były na ich wyniszczenie, w wyniku czego śmierć poniosło nie mniej niż 63 tysięcy osób, a pozbawiono wolności ze szczególnym udręczeniem i poddano okrutnemu i nieludzkiemu traktowaniu nie mniej niż 110 tysięcy osób, więźniów tego obozu" – czytamy w komunikacie.
"Ustalenie okoliczności zabójstw"
IPN wyjaśnia, że "celem śledztwa (…) jest ustalenie osób pokrzywdzonych, zweryfikowanie danych funkcjonariuszy niemieckich i więźniów funkcyjnych obozu, ustalenie żyjących sprawców zbrodni i pociągnięcie ich do odpowiedzialności karnej, ustalenie okoliczności zabójstw i masowej eksterminacji więźniów oraz funkcjonowania i warunków ich życia w obozie". Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku prosi wszystkie osoby mające wiedzę o powyższych zdarzeniach o kontakt z Oddziałową Komisją.
Obóz koncentracyjny Stutthof powstał 2 września 1939 roku na Żuławach Wiślanych, nieopodal miejscowości Sztutowo, która przed II wojną światową wchodziła w skład Wolnego Miasta Gdańska. Był pierwszym obozem założonym poza granicami Niemiec i jednym z ostatnich wyzwolonych w maju 1945 roku przez wojska sowieckie. Początkowo obóz był przeznaczony dla Polaków z Pomorza. Od 1942 roku do obozu zaczęli trafiać Polacy z innych regionów, a także Żydzi i osoby innych narodowości, między innymi Rosjanie, Norwegowie i Węgrzy. W styczniu 1945 roku Niemcy rozpoczęli pieszą ewakuację około połowy z 24 tysięcy przebywających wówczas w KL Stutthof więźniów. Wiele tysięcy z nich, z powodu mrozu, głodu i wycieńczenia, zmarło w drodze. Marsz ten nazwany został Marszem Śmierci. Wśród 110 tysięcy więźniów Stutthofu były osoby pochodzące z 28 krajów. Liczbę ofiar obozu szacuje się na około 65 tysięcy, spośród których około 28 tysięcy stanowiły osoby pochodzenia żydowskiego.
Stutthof nie znalazł się w akcie oskarżenia w czasie procesów norymberskich. W 1946 i w 1947 roku w Gdańsku odbyły się procesy prowadzone przez władze polskie i radzieckie. Zapadło kilkanaście wyroków śmierci i kary od kilku miesięcy więzienia do dożywocia. W procesach zbrodniarzy obozowych sądzonych było łącznie 72 SS-manów i sześć nadzorczyń, z liczącej około 2 tysiące załogi SS, która powinna była stanąć przed sądem.
Autor: JZ / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: tvn24