Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej apeluje do premiera i szefów klubów w sprawie zmian w sądownictwie

W liście skierowanym w środę do szefa rządu i przewodniczących klubów parlamentarnych prezesa NRA napisał, że "w związku z podjęciem prac legislacyjnych oraz konsultacji zmierzających do wprowadzenia zmian w odniesieniu do zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów i właściwości sądów, które sprawami dyscyplinarnymi miałby się zajmować", zwraca się o "pilne zainicjowanie prac nad nowelizacją ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa w zakresie odnoszącym się do wyboru piętnastu sędziów – członków Krajowej Rady Sądownictwa w taki sposób, aby ich wybór przebiegał bez udziału czynnika politycznego".

"Funkcjonowanie na przestrzeni ostatnich lat niekonstytucyjnego sytemu powoływania sędziów przez Krajową Radę Sądownictwa, której skład w części został ukształtowany z udziałem polityków, a także obowiązujące w tym zakresie przepisy krajowe, doprowadziły do tego, że w różnych postępowaniach, zarówno przed sądami w Polsce, jak i przed trybunałami międzynarodowymi, dochodzi i będzie dochodziło do kwestionowania niezależności polskich sądów i niezawisłości polskich sędziów" - czytamy. Jak dodał w liście Przemysław Rosati, "suma powyższych czynników jest przyczyną zastrzeżeń formułowanych pod adresem naszego wymiaru sprawiedliwości, w tym przez Komisję Europejską, także w aspekcie tzw. odblokowania środków z Krajowego Planu Odbudowy".

Prezes NRA podkreślił, że "naprawa całego systemu nie dokona się jedynie poprzez zmianę przepisów w zakresie odnoszącym się do właściwości sądów, które miałby rozstrzygać o sprawach dyscyplinarnych i tzw. sprawach immunitetowych sędziów".

Przemysław Rosati postuluje:

- Zmianę procedury wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa wybieranych spośród sędziów.

"Pierwszym realnym krokiem uruchamiającym naprawę polskiego wymiaru sprawiedliwości powinna być zmiana obowiązującej procedury wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa wybieranych spośród sędziów" - napisał Rosati.

Według prezesa NRA właściwszym rozwiązaniem byłoby umożliwienie wyboru tej części członków Krajowej Rady Sądownictwa przez przedstawicieli wszystkich środowisk prawniczych funkcjonujących w wymiarze sprawiedliwości, tj. przez Naczelną Radę Adwokacką, Krajową Radę Radców Prawnych, Krajową Radę Komorniczą oraz przedstawicieli sędziów i prokuratorów, na zasadach określonych w ustawie. Pozwoliłoby to na uformowanie tej części Krajowej Rady Sądownictwa bez udziału czynnika politycznego a zarazem niezależnie od tego, jaka formacja czy siła polityczna będzie w danym momencie kształtowała i reprezentowała większość sejmową.

- Przekazanie wszystkich spraw dyscyplinarnych, nie tylko dotyczących sędziów, ale także pozostałych zawodów prawniczych, Izbie Karnej Sądu Najwyższego, a nie Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu.

"Zarówno liczba tych spraw, jak też doświadczenie zawodowe sędziów w nich orzekających w sposób oczywisty statuuje Izbę Karną jako właściwą do rozstrzygania w tym zakresie" - ocenił Rosati. Jego zdaniem konieczne jest także – w ramach szerokiego porozumienia – "przesądzenie na poziomie ustawy, iż w sprawach dyscyplinarnych w Sądzie Najwyższym uprawnieni do orzekania będą jedynie sędziowie powołani przez Krajową Radę Sądownictwa w składzie urzędującym przed zmianami wprowadzonymi ustawą z 2017 r."

- Podjęcie realnych i konsekwentnie prowadzonych prac celem skrócenia czasu trwania postępowań sądowych.

Prezes NRA napisał, że ramach tych prac szczególny akcent powinien zostać postawiony na działania zmierzające do cyfryzacji wymiaru sprawiedliwości, m.in. przez stworzenie jednolitego systemu obsługującego postępowania sądowe, przeprowadzenie digitalizacji akt czy zapewnienie możliwości wykorzystywania podpisu elektronicznego w postępowaniach sądowych, a także dwustronnej komunikacji między sądem a przedsiębiorcami, obywatelami i adwokatami. - Zmianę zasad wynagradzania za pomoc prawną z urzędu

Według Rosatiego "nieodzowną częścią efektywnego wymiaru sprawiedliwości jest także sprawie działający system świadczenia pomocy prawnej z urzędu, a ten wymaga pilnej reformy i zwiększenia nakładów finansowych".

ZOBACZ LIST PREZESA NRA DO PREMIERA MATEUSZA MORAWIECKIEGO

Prezes NRA zaapelował "o niezwłoczne podjęcie działań zmierzających do zakończenia kryzysu wokół polskiego sądownictwa". "Kryzys ten ma daleko idące skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i polityczne, w szczególności w wymiarze europejskim. W obliczu zagrożeń i wyzwań stojących obecnie przed Polską, zwłaszcza w związku z agresją Federacji Rosyjskiej w Ukrainie, jego dalsza eskalacja jest niebezpieczna i nie leży w interesie polskich obywateli - ocenił.

Zadeklarował gotowość środowiska adwokackiego do współpracy przy "wypracowaniu rozwiązań, które umożliwią Krajowej Radzie Sądownictwa wykonywanie jej konstytucyjnych obowiązków, a także gotowość do włączenia się w realne prace nad reformą wymiaru sprawiedliwości".

W środę w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym i niektórych innych ustaw. Proponowane zmiany mają - według posłów PiS - wypełnić kluczowy "kamień milowy" dla odblokowania przez Komisję Europejską środków z KPO.