Relacja korespondenta "Faktów" TVN Marcina Wrony z centrum NASA w Houston

- 22 godziny po oddokowaniu kapsuły Dragon od ISS przewidywane jest wodowanie na Pacyfiku. To będzie godzina 11.31 polskiego czasu we wtorek. Tam astronautów podejmie śmigłowiec, następnie zostaną przetransportowani do Kalifornii, a stamtąd do Houston - mówił dziennikarz. 

Jak przekazał, w Kalifornii na Sławosza czeka już jego lekarz. - Razem z lekarzem polski astronauta przyleci do Houston, gdzie niecałe dwie godziny temu wylądował polski samolot medyczny z Aleksandrą Uznańską-Wiśniewską na pokładzie.Ten sam samolot przetransportuje Polaka do Kolonii w Niemczech, gdzie znajduje się Centrala Europejskiej Agencji Kosmicznej. 

- Tam odbędzie się oficjalne powitanie - powiedział Wrona. 

Wójcicki: Era Międzynarodowej Stacji Kosmicznej dobiega końca. ISS zostanie zdezorbitowana prawdopodobnie do 2030 roku, a niektórzy mówią, że może nawet szybciej. Później będzie powstawała stacja orbitalna na orbicie Księżyca, natomiast na naszej orbicie pozostanie pewna pustka, którą chce zagospodarować właśnie firma Axiom Space. Buduje ona stację kosmiczną i będzie potrzebowała astronautów do pracy. 

Karol Wójcicki o możliwości ponownego lotu Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w kosmos: Każdy astronauta, który był w kosmosie, może poszczycić się naprawdę niezwykłym doświadczeniem, a w szczególności astronauta biorący udział w misji Axiom. To będzie na wagę złota za kilka lat, bo astronauci, którzy latają z nimi będą mieli już doświadczenie współpracy z tą firmą, a to ona niedługo będzie grała pierwsze skrzypce, jeśli chodzi o pobyt ludzi na orbicie okołoziemskiej. 

Reporter TVN24 BiS Hubert Kijek: My do końca nie wiemy, co wyjdzie z tej wyprawy. Gdy planowano misję Apollo, ludzie, którzy za tym stali nie wiedzieli, jakie zrodzi to technologie. Nikt nie spodziewał się, że te miliardy zainwestowane w lot człowieka na księżyc zwrócą się siedmio, dziesięcio, piętnastokrotnie i powstaną technologie, dzięki którym żyjemy w świecie, w którym żyjemy. 

Dr Katarzyna Malinowska, dyrektorka Centrum Studiów Kosmicznych Akademii Leona Koźmińskiego: Ta misja pokazuje, że kosmos jest dla wszystkich, także Polek i Polaków. Sławosz jest emisariuszem nas wszystkich. 

Wodowanie Dragona u wybrzeży Kalifornii planowo będzie miało miejsce we wtorek o godzinie 11:30 czasu polskiego. 

Wójcicki: Dzisiaj wieczorem, pomiędzy godziną 22:47 a 22:54, Międzynarodowa Stacja Kosmiczna będzie przelatywała centralnie nad Polską. Będziemy mogli na 100 procent zobaczyć kapsułę Dragon. Jeśli będziecie spoglądać w stronę nieba, to zobaczycie najpierw bardzo jasny punkt, jakim jest stacja kosmiczna, ale gdzieś w jego pobliżu, lecącą w tej samej albo bardzo podobnej trajektorii kapsułę Dragon, w której siedzieć będą astronauci, szykujący się do deorbitacji. 

Karol Wójcicki, autor profilu "Z głową w gwiazdach" w TVN24: Gdy odpali się silniki, odrzuci się bagażnik Dragona i zostanie sama kapsuła z astronautami, skierowana z osłoną ablacyjną w stronę ziemskiej atmosfery, to jesteśmy już zdani na naukę. Tu już nie ma żadnego odwrotu. 

Kapsułę wyłowi statek należący do firmy SpaceX. Z jego pokładu helikopter przetransportuje astronautów do Houston, a stamtąd – jak powiedział Sergio Palumberi, kierownik misji Ax-4 z ramienia ESA - rządowy samolot zabierze Uznańskiego-Wiśniewskiego do Europy.

Jak opowiadała Anna Schneider z NASA podczas transmisji z Centrum Lotów Kosmicznych im. L. Johnsona w Houston w Teksasie (USA), kapsuła będzie stopniowo obniżać orbitę, aż wejdzie w atmosferę. Później otworzą się spadochrony, dzięki którym Dragon Grace łagodnie opadnie do wody w Pacyfiku u wybrzeży Kalifornii.

Astronauci spędzą prawie dobę w kapsule, zanim dotrą do Ziemi. NASA potwierdziła, że wodowanie kapsuły ma nastąpić we wtorek około godziny 11.30 polskiego czasu.

Załoga Axiom 4 wraca na Ziemię.

Kolejnym etapem będzie wyjście statku poza strefę elipsoidalną, co nastąpi za około 10 minut. 

Dragon wyszedł z pierwszej strefy bezpieczeństwa, tzw. Keep Out Sphere.

Dragon obecnie znajduje się 135 metrów od ISS i za chwilę powinien przekroczyć pierwszą strefę bezpieczeństwa. 

Teraz załoga zdejmuje kombinezony i przygotowuje się do 22-godzinnej podróży na Ziemię, która zostanie zakończona wodowaniem u wybrzeży Kalifornii. Zejście z orbity będzie w pełni autonomiczne, nie będzie potrzebowało żadnych działań ze strony załogi. 

Jest potwierdzenie, że silniki uruchomione po raz drugi zostały prawidłowe wyłączone zgodnie z procedurą. 

Zakończono drugie odpalenie silników. 

Kolejne uruchomienie silników będzie trwało około 20 sekund. 

Dragon znajduje się obecnie około 80 metrów od ISS. 

Dowódczyni misji Peggy Whitson podziękowała całemu zespołowi kontroli misji. "Dobrej drogi Axiom 4" - odpowiedziała centrala. 

Załoga statku Dragon Crew kończy 18-dniowy pobyt na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. 

Kolejne uruchomienie silników nastąpi za 5 minut. 

Pierwszy silnik z czterech został uruchomiony. 

O godzinie 13:15 nastąpiło oficjalne odłączenie statku od stacji kosmicznej. 

Centrala: Oddzielenie Dragona potwierdzone.

Wszystkie haki zostały otwarte. 

Sekwencja odcumowania trwa około 4,5 minuty. 

Przewody zasilające zostały odłączone. Teraz trwa odłączanie 12 haków (zaczepów), używanych do dokowania kapsuły. Następnie nastąpi uruchomienie silników. O godzinie 13:15 ma nastąpić separacja fizyczna statku od stacji. 

Załoga SpaceX: jesteśmy gotowi.

"Załoga Dragon gotowa do odcumowania" - potwierdziła centrala. 

Wydano decyzję o rozpoczęciu procedury oddokowania. 

Za chwilę załoga na Ziemi ma wydać komendę o rozpoczęciu procedury odłączenia statku Dragon Crew od ISS. 

Nieco ponad 10 minut od oddokowania statek powinien opuścić tzw. Keep Out Sphere - sferę bezpieczeństwa 200 metrów wokół stacji. Wtedy może zacząć niezależne manewry orientacyjne, żeby ładować panele i komunikować się z Ziemią - pisze Urania. 

Jak wygląda procedura oddokowania? Jak opisuje portal Urania, najpierw twardy dok statku zostaje wypuszczony. Proces trwa parę minut, bo odłączany jest najpierw jeden, a później drugi zestaw połączeń. Kilka minut później następuje pierwsze odpalenie silniczków Draco i rozpoczęcie oddalania się od ISS.

Oddokowanie miało pierwotnie nastąpić o godzinie 13:05. Sekwencję startową opóźniono jednak o 10 minut, by dokonać ostatecznego przeglądu sprzętu.

Astronauci są już w kombinezonach i zajęli swoje miejsca w kapsule Dragon. Teraz czekają na ostateczną decyzję w sprawię procedury oddokowania. 

Kto jest odpowiedzialny za powrót astronautów na Ziemię?

Prof. Grzegorz Wrochna, Związek Polskich Przedsiębiorców Przemysłu Kosmicznego i były prezes Polskiej Agencji Kosmicznej na antenie TVN24: znamy cały harmonogram powrotu co do minuty. Godzina odłączenia od ISS jest sztywna - 13.05 naszego czasu. 

Tak Sławosz Uznański-Wiśniewski żegnał się z kosmosem podczas niedzielnej ceremonii pożegnania załogi Axiom-4.

Bogna Pazderska, astronomka, mówiła na antenie TVN24 o powrocie astronautów na Ziemię. 

Po zwodowaniu kapsuły u wybrzeży Kalifornii, polski astronauta poleci do Kolonii w Niemczech, gdzie znajduje się siedziba Europejskiego Centrum Astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej. Trafi do ośrodka Niemieckiego Centrum Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (DLR) "Envihab", gdzie zespół medycyny kosmicznej ESA będzie monitorował jego stan zdrowia i kondycję podczas powrotu do ziemskiej grawitacji.

Kijek: Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie musiał stawiać się co roku, badać się, będą sprawdzać jego organizm i musi być gotowym na to, że być może kolejny raz poleci, bo on marzy o tym, żeby na przykład polecieć na księżyc. 

Astronauci po powrocie z kosmosu muszą stawić się na badania. Kiedy następuje całkowity koniec misji?

Kijek: jeżeli jesteś astronautą i poleciałeś w kosmos, to jesteś w korpusie i przygotowujesz się do tego, że możesz kolejny raz polecieć, jeśli zostaniesz wyselekcjonowany. 

Hubert Kijek na antenie TVN24 o pobieraniu próbek krwi na Międzynarodowej stacji kosmicznej: w przypadku naszego astronauty była to część eksperymentu Wojskowej Akademii Technicznej. Naukowczynie badają jego jelita i układ odpornościowy. My do końca nie wiemy, jak zachowuje się ludzki organizm w kosmosie. 

Sławosz Uznański-Wiśniewski jako ostatni z załogi zakłada skafander.

Po oddokowaniu kapsuła będzie krążyć wokół Ziemi, a następnie wejdzie w atmosferę naszej planety i po ok. 22 godzinach zostanie zwodowana w Pacyfiku u wybrzeży Kalifornii. Tam przejmie ją statek należący do firmy SpaceX.

Jak podała Polska Agencja Kosmiczna, wodowanie ma nastąpić we wtorek ok. godz. 11.30 polskiego czasu.

Właz został zamknięty o 11.07, procedura odcumowania zaplanowana jest za około 2 godziny.

Sławosz Uznański-Wiśniewski pomaga innym członkom załogi, Polak nie ma na sobie jeszcze skafandra. Zamknięcie włazu opóźni się. 

Po odcumowaniu załogi Axiom-4 na pokładzie ISS pozostanie siedmiu członków załogi. 

Astronauci zajmują miejsca w kapsule Dragon.

Kijek: najpierw odrzucą dolną część kapsuły, na której są panele słoneczne, później statek obróci się osłoną termiczną w stronę Ziemi i zacznie "spadać" na naszą planetę.

Hubert Kijek na antenie TVN24: kluczowym momentem będzie wejście w atmosferę Ziemi. To nastąpi jutro ok. godz. 11.

Jak krok po kroku będzie wyglądała procedura powrotu?

Relacja Huberta Kijka zapowiadająca powrót polskiego astronauty. 

Hubert Kijek przedstawił proces powrotu: o 10.55 zamknie się właz, zostanie przeprowadzony test szczelności ramienia łączącego kapsułę z ISS, a później statek Dragon odłączy się od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej o godzinie 13.05.

Hubert Kijek na antenie TVN24: w tym momencie prawdopodobnie astronauci zakładają skafandry, wchodzą do kapsuły Dragon i rozpoczyna się cały proces.

Dziś rozpocznie się powrót Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Zapraszamy do śledzenia relacji w tvn24.pl.