Unia Europejska zdecydowała we wtorek, że sankcje wobec Iranu pozostaną zawieszone do 14 stycznia 2016 r. Decyzja ta to konsekwencja zawartego we wtorek porozumienia w sprawie irańskiego programu nuklearnego.
W komunikacie Rada UE podała, że porozumienie pozwala Unii na podjęcie koniecznych przygotowań do wdrożenia nowego planu działań, uzgodnionego z Iranem. Iran i światowe mocarstwa zawarły we wtorek historyczne porozumienie, które uniemożliwia Teheranowi produkcję bomby atomowej w zamian za stopniowe, lecz odwracalne znoszenie sankcji dławiących gospodarkę kraju. Liczące 109 stron porozumienie, zawarte po dwóch latach trudnych rokowań i ostatnim 18-dniowym maratonie negocjacyjnym w Wiedniu, kończy 12-letni okres napięć wokół irańskiego programu nuklearnego. Negocjacje z Iranem prowadziła tzw. grupa 5+1 (USA, Wielka Brytania, Francja, Rosja, Chiny i Niemcy).
Znoszenie sankcji
Na początku 2014 r. UE zawiesiła zakaz transportu oraz ubezpieczania dostaw irańskiej ropy do obecnych odbiorców, zawiesiła też zakaz importu, nabywania i transportu irańskich produktów petrochemicznych. Aby umożliwić transport ropy i produktów petrochemicznych zawieszony został zakaz udostępniania statków. Zawieszono również zakaz handlu złotem i metalami szlachetnymi z irańskim rządem, instytucjami publicznymi i bankiem centralnym Iranu. Podniesiono próg dopuszczalnych transakcji finansowych z Iranem.
ONZ przeciwko sankcjom
Wysłannik ONZ ds. praw człowieka i międzynarodowych sankcji Idriss Jazairy zaapelował we wtorek w Genewie o niezwłoczne zniesienie sankcji i "jednostronnych środków przymusu" nałożonych na Iran, ograniczających prawo Irańczyków do żywności i ochrony zdrowia. Algierski dyplomata z zadowoleniem przyjął osiągnięcie we wtorek porozumienia w sprawie irańskiego programu nuklearnego, dzięki któremu sankcje wobec Teheranu zostaną zniesione. - Stosowanie wobec Iranu sankcji i jednostronnych środków przymusu, z których część wychodziła poza ramy nakreślone przez Radę Bezpieczeństwa ONZ, miało niekorzystny wpływ na gospodarkę kraju, jego mieszkańców i korzystanie z praw człowieka przez Irańczyków, w tym praw do pożywienia, zdrowia i rozwoju - napisał w swym oświadczeniu.
Turcja zadowolona
Szef MSZ Turcji Mevlut Cavusoglu powiedział we wtorek, że cofnięcie międzynarodowych sankcji gospodarczych wobec Iranu, w wyniku osiągnięciu porozumienia ws. irańskiego programu nuklearnego, będzie korzystne dla gospodarki regionu, w tym dla Turcji, jednego z głównych partnerów handlowych Teheranu.
Również minister energetyki Turcji Taner Yildiz wyraził zadowolenie z porozumienia. Ocenił, że jest to "bardzo pozytywny rozwój wydarzeń", który może "odblokować inwestycje". Wartość importu tureckiego z Iranu wyniosła w 2014 r. blisko 10 mld dolarów, a wartość eksportu - około 4 mld dolarów. Tureckie Stowarzyszenie Eksporterów oceniło, że dzięki porozumieniu z Iranem handel między oboma krajami wzrósłby dwukrotnie, do 35 mld dolarów rocznie do końca przyszłego roku.
Korzyści ekonomiczne dla samego Iranu są potencjalnie ogromne. Kraj ten może odzyskać zamrożone w ramach sankcji za granicą aktywa wartości ponad 100 miliardów USD. Chodzi głównie o pieniądze zamrożone na kontach w zagranicznych bankach. Teheran ma też w perspektywie zniesienie europejskiego embarga na ropę naftową i zniesienie różnorakich restrykcji finansowych nałożonych na jego banki - wskazuje agencja Associated Press. Administracja USA podkreśla, że współpraca Iranu z MAEA jest niezbędna, by zniesione zostały wszystkie sankcje gospodarcze.
Autor: km / Źródło: PAP