Bloomberg o lex anty-TVN: spór wokół ustawy budzi niepokój inwestorów

Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu podczas posiedzenia 27 lipca przyjęła wraz z poprawkami projekt nowelizacji ustawy medialnej. Projekt trafi teraz na obrady plenarne Sejmu. Najbliższe posiedzenie izby niższej zaplanowano w środę 11 sierpnia.

"Populistycznej władzy w Polsce nie jest obce robienie sobie wrogów, czy to wśród sędziów, migrantów, mniejszości seksualnych czy Unii Europejskiej. Jego walka z Discovery może być trudniejsza do przeoczenia przez inwestorów" - zauważa Bloomberg.

Jak wskazuje agencja, "partia rządząca przygotowała ustawę medialną, która zdaniem premiera Mateusza Morawieckiego jest potrzebna, aby zapobiec wejściu na rynek firm rosyjskich i chińskich". "Jednak przepisy są wymierzone w jedną firmę: amerykańskiego właściciela polskiego nadawcy TVN. Regulator od ponad roku odmawia przedłużenia koncesji dla kanału informacyjnego TVN24" - pisze Bloomberg. Agencja dodaje, że w związku z nowymi przepisami pojawiają się pytania o to, czy w Polsce nastąpiła zmiana w podejściu do inwestorów, których władze zazwyczaj szukały w celu tworzenia nowych miejsc pracy.

Wysoki rangą urzędnik Departamentu Stanu USA - na którego powołuje się Bloomberg - powiedział, że ustawa medialna - jeśli zostanie wprowadzona w życie - będzie miała wpływ na przyszłe decyzje amerykańskich inwestorów. Jak przypomniano, w środę republikańscy i demokratyczni amerykańscy senatorowie wystosowali wspólne oświadczenie w sprawie lex anty-TVN, w którym skrytykowano polski rząd za działania "zmierzające do ograniczenia niezależności mediów i podważenia jednej z największych amerykańskich inwestycji w tym kraju". Jak podkreślili, "decyzja o wprowadzeniu takiego prawa w życie może mieć negatywne konsekwencje dla stosunków obronnych, biznesowych oraz handlowych".

Tymczasem Polska - jak pisze Bloomberg - "skutecznie unika wykonywania orzeczeń unijnych sądów, z którymi się nie zgadza, naruszając paneuropejski system prawny, który pomógł jej przyciągnąć 200 mld dolarów bezpośrednich inwestycji zagranicznych od momentu wejścia do UE w 2004 roku". Wiceszefowa Komisji Europejskiej Vera Jourova powiedziała w ubiegłym miesiącu, że zagraniczne firmy obawiają się reform prawnych w Polsce.

- Dla inwestora najważniejsza jest stabilność prawa i dialog - mówi w rozmowie z agencją Krzysztof Krawczyk, który kieruje polskim oddziałem CVC Capital, jednego z wiodących światowych funduszy z sektora private equity. - Z inwestorami należy rozmawiać, a nie traktować ich jak wrogów. Niestety, często sami tego doświadczamy - dodaje Krawczyk.

Bloomberg przypomina, że Polska wraz z Węgrami często ścierały się z UE w kwestii niezależności sądów, mediów i demokratycznych rządów prawa. Oba kraje pozostawały jednak jak dotąd magnesem dla inwestycji, od niemieckich producentów samochodów po globalne banki i firmy technologiczne.

"Dla Morawieckiego i rządzącej partii Prawo i Sprawiedliwość ustawa jest kolejnym dowodem na to, że po dekadach biernego przyjmowania międzynarodowego porządku, kraj wreszcie broni swoich praw. Krytycy twierdzą, że TVN24 wielokrotnie ujawniał afery korupcyjne na różnych szczeblach władzy. Na razie nic nie wskazuje też na to, by o polski rynek zabiegały podmioty rosyjskie czy chińskie" - wskazuje Bloomberg.

Discovery nabyło TVN poprzez zakup Scripps Networks Interactive w 2015 roku. Jak wynika z danych Amerykańskiej Izby Handlowej w Warszawie, jest to trzecia co do wielkości amerykańska inwestycja w Polsce.

O sytuacji w Polsce mówił niedawno w rozmowie z magazynem "Variety" Jean-Briac Perrette, prezes i dyrektor generalny Discovery Networks International. Podkreślił, że proponowane zmiany w polskim prawie podważają interesy biznesowe Discovery, właściciela TVN, ale także "zasadniczo zmierzają do destabilizacji kraju dla wszystkich firm".

Bloomberg zwraca uwagę, że na szali jest reputacja Polski jako miejsca, w którym inwestorzy mogą uzyskać sprawiedliwy proces. - Nie tylko jest to obecnie podważane, ale wpływ na biznes rośnie, ponieważ rola państwa w gospodarce wzrosła od czasu objęcia władzy przez Prawo i Sprawiedliwość w 2015 roku – powiedział Wojciech Kozłowski, partner w kancelarii Dentons w Warszawie.

"Inwestorzy zagraniczni często toczą spory z różnymi państwowymi regulatorami lub spółkami państwowymi" – powiedział. "Żaden inwestor nie wchodzi w szczegóły, kto co powiedział, ale rozumieją prostą wiadomość płynącą z Trybunału Sprawiedliwości UE – zagrożona jest bezstronność ochrony prawnej w Polsce".

Agencja zwraca uwagę, że proponowane zmiany mają jednak swoich krytyków także w samej koalicji rządzącej. Przypomniano przy tym słowa wicepremiera i ministra rozwoju, pracy i technologii Jarosława Gowina, który zwracał uwagę, że jeśli ustawa zostanie przyjęta, "negatywnie wpłynie na klimat inwestycyjny w Polsce".

- Z całą pewnością administracja Bidena bardzo uważnie przygląda się tej sprawie. Daje zresztą temu wielokrotnie wyraz i nie trzeba rozmów z przedstawicielami rządu amerykańskiego, żeby wiedzieć, że uchwalenie ustawy w tym kształcie nie pozostanie bez negatywnych konsekwencji dla relacji polsko-amerykańskich, w konsekwencji także dla sprawy bezpieczeństwa Polski - mówił Gowin w środę w programie "Tak jest" w TVN24.

Grupa posłów Prawa i Sprawiedliwości wniosła 7 lipca do Sejmu projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji. "Wolą ustawodawcy jest, by spółki z siedzibą w Polsce nie mogły być kontrolowane przez podmioty spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego" - napisano w uzasadnieniu. W zgodnej opinii komentatorów zmiany wymierzone są w niezależność TVN.

TVN24 wciąż czeka na przedłużenie przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji koncesji, która wygasa 26 września. Wniosek o jej przedłużenie został złożony w lutym 2020 roku. KRRiT twierdzi, że problem leży w "sytuacji właścicielskiej" grupy TVN.

Zarząd stacji w oświadczeniu napisał, że w 2015 roku Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zaakceptowała wejście amerykańskiego kapitału do TVN. Od 2016 roku - w takich samych warunkach właścicielskich - KRRiT wydała już koncesje dla kanałów TVN24 BiS, TTV i TVN International West. W sprawie koncesji dla TVN24 odbyły się w ostatnich dniach dwa głosowania w KRRiT. Nie doszło jednak do żadnych rozstrzygnięć.

Właścicielem TVN jest Discovery poprzez spółkę zależną Polish Television Holding BV w Holandii, a więc należącą do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.