Strefa euro z własnym budżetem? To groźne dla Polski

Europosłowie kończą prace nad koncepcją budżetu dla strefy euroParlament Europejski

Parlament Europejski finalizuje prace nad raportem ws. "zdolności budżetowych strefy euro". Wywołujący kontrowersje pomysł osobnej kasy dla eurolandu jest wprawdzie jeszcze daleki od realizacji, ale jego urzeczywistnienie może być groźne dla interesów Polski.

O randze tematu świadczy to, że dokument na temat budżetu strefy euro przygotowuje dwójka prominentnych europosłów z dwóch największych frakcji politycznych i dwóch najważniejszych państw strefy euro. Niemiecki chadek Reimer Boege i francuska socjalistka Pervenche Beres przedstawili wspólny projekt sprawozdania Parlamentu Europejskiego w maju. Od tego czasu trwają dyskusje. W grudniu głosowanie w tej sprawie miała przeprowadzić komisja ds. gospodarczych i monetarnych PE, ale zbyt wielu spornych kwestii nie udało się rozwiązać i sprawę przesunięto na styczeń.

Lekarstwo na wstrząsy

Osobny budżet strefy euro ma być lekarstwem na tzw. asymetryczne wstrząsy, które dotykają 19 krajów strefy euro. Chodzi o takie wydarzenia, które bezpośrednio oddziałują nie na wszystkie, ale tylko na jedno lub kilka państw członkowskich. Przykładem może być kryzys grecki, który - mimo że bezpośrednio dotyczył jednego kraju - miał negatywny wpływ na cały obszar.

"Podczas kryzysu zadłużeniowego oczywiste stało się, iż europejskie traktaty nie zapewniają strefie euro skutecznych instrumentów do walki z tego rodzaju wstrząsami" - czytamy w projekcie raportu.

Istniejące instrumenty

Euroland nie był jednak zupełnie bezsilny. Gdy okazało się, że pogrążającym się w kryzysie takim krajom jak Grecja, Portugalia i Irlandia trzeba pomóc, w 2010 r. powołano na szybko współfinansowany przez wszystkie państwa strefy euro fundusz kryzysowy o nazwie Europejski Fundusz Stabilizacji Finansowej (EFSF). Następnie ten tymczasowy mechanizm zostały zastąpiony Europejskim Mechanizmem Stabilności (ESM), który ma chronić stabilność finansową eurolandu. Właśnie z ESM pochodzą środki na pomoc udzielną Grecji w ramach najnowszego, opiewającego na 86 mld euro pakietu ratunkowego.

Mechanizmy te, mimo że nie są tak określane, już dziś w praktyce tworzą zalążek budżetu strefy euro. Europosłowie wskazują jednak, że to za mało. Dziś bowiem strefa euro prowadzi wspólną politykę pieniężną (za jej realizację odpowiada Europejski Bank Centralny), natomiast politykę budżetową pozostawiono stolicom poszczególnych krajów. Efekty odczuwalne są cały czas: po pierwsze mimo przejścia UE przez kryzys inwestycje nadal nie wróciły do poprzedniego poziomu, po drugie niewystarczająco skoordynowane wydatki państw nie były w stanie wywołać impulsu do sprzyjających wzrostowi trwałych refom strukturalnych.

Zły pomysł?

Zdaniem europosła PiS z komisji budżetowej Zbigniewa Kuźmiuka osobny budżet dla strefy euro to jednak zły pomysł. - Forsowanie tego oznacza kontynuowanie procesów dezintegracyjnych w UE - powiedział polityk. Jak zaznaczył, funkcjonujące już teraz różne tempa integracji w UE nie są tak groźne jak podwójne finanse, które zupełnie mogłyby rozbić europejską integrację.

W PE dyskutowane są dwa pomysły na wspólną kasę strefy euro. Pierwszy to tzw. fundusz na czarną godzinę (rainy day fund), drugi to europejski system świadczeń dla bezrobotnych. Projekt raportu przewiduje, że "fundusz na czarną godzinę" powinien być finansowany przez wszystkie państwa członkowskie eurolandu. Z niego wypłacane byłyby środki na rzecz państw przechodzących trudności ekonomiczne.

Rozmowy

Dyskusje w tej sprawie nie są łatwe. Rozmówcy w PE wskazują, że m.in. Niemcy i Holendrzy obawiają się, że takie składki byłyby faktycznie transferami z bogatych krajów Północy na biedne Południe. Napięcia na tym tle pojawiły się zresztą tej jesieni, gdy Komisja Europejska zarekomendowała, by kraje mające takie możliwości (de facto chodziło o Niemcy i Holandię) zwiększyły wydatki na inwestycje, by pobudzić wzrost gospodarczy w całej strefie euro.

Autorzy projektu raportu PE proponują, aby Europejski Mechanizm Stabilności ESM został przekształcony w Europejski Fundusz Walutowy (EFW). To właśnie przez niego miałyby być realizowane wypłaty na wsparcie np. bezrobotnych, ale i borykających się z problemami państw.

Drugi problem, wokół którego nie ma zgody wśród krajów członkowskich i w Parlamencie Europejskim, dotyczy wspólnej polityki fiskalnej. Jej celem miałoby być m.in. zbliżenie się pod względem rozwoju państw strefy euro (konwergencja). Również w tym przypadku Północ obawia się, że skończyłoby się to na transferach środków na Południe.

Tylko teoria?

Rozmówcy w PE uważają, że temat osobnego budżetu dla eurolandu na razie jest sprawą teoretyczną. Jednak jeśli zapanuje co do tego zgoda, możliwe jest np. po zakończeniu obecnych ram finansowych do 2020 r. wykrojenie części przyszłego budżetu UE na cele eurolandu. To zaś oznaczałoby, że kraje takie jak Polska mogłyby stracić nie tylko finansowo, ale też polityczne.

- Przy dwóch budżetach pojawiłoby się pytanie o to, kto i ile miałby wpłacać na politykę spójności. Czy dotychczasowi płatnicy netto (dopłacający do kasy UE - red.) ograniczyliby się tylko do wpłat na budżet eurolandu? - zastanawia się Kuźmiuk.

Głosowanie ws. raportu w komisji ds. gospodarczych i monetarnych PE w tej sprawie zaplanowane jest na koniec stycznia. Później raportem zajmie się cały Parlament Europejski i choć nie jest on wiążący prawnie, będzie mocnym sygnałem politycznym wskazującym na kierunek, w jakim powinny iść dalsze prace, również na poziomie legislacyjnym.

Zobacz. Jaki kraj najwięcej wpłaca do budżetu UE?

Jaki kraj najwięcej wpłaca do budżetu UE?
Jaki kraj najwięcej wpłaca do budżetu UE? TVN24 BiS

Autor: gry / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Parlament Europejski

Pozostałe wiadomości

Ministerstwo Sprawiedliwości chce zniesienia obligatoryjności orzekania przepadku aut nietrzeźwych kierowców. Na rządowych stronach opublikowano informacje o projekcie zmian w Kodeksie karnym.

"Regulacje budzą zastrzeżenia". Ministerstwo zapowiada zmianę przepisów

"Regulacje budzą zastrzeżenia". Ministerstwo zapowiada zmianę przepisów

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Alan Beroud został nowym prezesem Polskich Kolei Państwowych. Decyzję w tej sprawie podjęło w piątek walne zgromadzenie spółki. Wcześniej tego dnia ze stanowiska szefa PKP został odwołany Krzysztof Mamiński.

Jest nowy szef PKP

Jest nowy szef PKP

Źródło:
tvn24.pl

Kierowcy muszą się liczyć z dalszym wzrostem cen paliw, ponieważ ropa naftowa jest droga, a złotówka osłabia się w relacji do amerykańskiego dolara - ocenia portal e-petrol.pl. Z kolei analitycy firmy Reflex podkreślają, że najbliższe dni mogą przynieść wzrosty cen benzyny do 5 groszy na litrze i Pb 95 może kosztować w okolicach 6,60 złotych na litrze. Dodali jednak, że w okresie świąt ceny ropy jak i autogazu nie powinny się już zmienić.

Złe wieści dla kierowców. Jest taniej niż przed rokiem, ale nie potrwa to długo

Złe wieści dla kierowców. Jest taniej niż przed rokiem, ale nie potrwa to długo

Źródło:
PAP

"List od prezesa Narodowego Banku Polskiego Adama Glapińskiego dotarł do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów" - przekazał w odpowiedzi na pytania TVN24 Maciej Wewiór, zastępca dyrektora Centrum Informacyjnego Rządu.

Glapiński pisze do Tuska. "List dotarł do kancelarii"

Glapiński pisze do Tuska. "List dotarł do kancelarii"

Źródło:
TVN24, PAP

Inflacja w Polsce w marcu wyniosła 1,9 procent rok do roku - podał Główny Urząd Statystyczny.

Inflacja poniżej kolejnego poziomu. Najnowsze dane

Inflacja poniżej kolejnego poziomu. Najnowsze dane

Źródło:
PAP

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad podpisała umowę na zaprojektowanie i wybudowanie drogi ekspresowej S74 między Cedzyną a Łagowem w województwie świętokrzyskim. To najdroższa inwestycja drogowa w historii tego regionu - podkreślono w komunikacie.

Najdroższa inwestycja drogowa w historii województwa. Podpisano umowę

Najdroższa inwestycja drogowa w historii województwa. Podpisano umowę

Źródło:
tvn24.pl

Rada nadzorcza spółki Centralny Port Komunikacyjny ogłosiła postępowanie kwalifikacyjne na prezesa i członka zarządu. Kandydaci na te stanowiska mogą przesyłać zgłoszenia do 8 kwietnia. Rozmowy kwalifikacyjne zaplanowano w dniach 11-12 kwietnia.

Prezes CPK poszukiwany. Ogłoszono konkurs

Prezes CPK poszukiwany. Ogłoszono konkurs

Źródło:
tvn24.pl

W czwartym kwartale 2023 roku oddano do użytkowania 59,1 tysiąca mieszkań, czyli o 18 procent mniej niż w czwartym kwartale rok wcześniej, ale 20 procent więcej niż w trzecim kwartale 2023 roku - poinformował w piątek Narodowy Bank Polski.

Mniej nowych mieszkań na rynku. Dwucyfrowy spadek

Mniej nowych mieszkań na rynku. Dwucyfrowy spadek

Źródło:
PAP

Lewica chce walczyć z flipperami na rynku mieszkaniowym. Przedstawiciele tego ugrupowania przygotowali projekt ustawy, który przewiduje wprowadzenie wyższych stawek podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku mieszkań kupowanych i odsprzedawanych w krótkim czasie. - Ustawa ma doprowadzić do uregulowania i opanowania cen mieszkań w dużych miastach - mówiła w piątek w Sejmie Magdalena Biejat, wicemarszałkini Senatu.

Lewica chce wyższych podatków dla flipperów. "Ceny mieszkań oszalały"

Lewica chce wyższych podatków dla flipperów. "Ceny mieszkań oszalały"

Źródło:
tvn24.pl

W przedświątecznym tygodniu na rynku hurtowym w Broniszach jest duży ruch w handlu, ceny importowanych warzyw i owoców oraz krajowych warzyw są niższe niż przed rokiem. Droższe są krajowe pomidory malinowe, pieczarki i jabłka - mówi ekspert rynku Maciej Kmera. Krajowe warzywa są średnio tańsze o ponad 10 proc., z kolei importowane truskawki potaniały o niemal 40 proc.

Ceny warzyw i owoców w dół. Rekordzistka jest tańsza o niemal 40 procent

Ceny warzyw i owoców w dół. Rekordzistka jest tańsza o niemal 40 procent

Źródło:
PAP

1,3 mld zł uwolnionych spod sankcji – Krajowa Administracja Skarbowa odmraża środki rosyjskich firm w Polsce, które zablokowano im w 2022 roku - podaje w piątkowym wydaniu "Rzeczpospolita". Na listę sankcyjną od 26 kwietnia 2022 r. są wpisywane działające w Polsce rosyjskie firmy lub te z rosyjskim kapitałem o strategicznym znaczeniu dla Federacji Rosyjskiej lub takie, które zagrażają integralności Ukrainy bądź produkują surowce objęte zakazami.

Rosyjskie fortuny w Polsce odmrażane. Chodzi o ponad miliard złotych

Rosyjskie fortuny w Polsce odmrażane. Chodzi o ponad miliard złotych

Źródło:
PAP

W Wielki Piątek będzie można zrobić zakupy w marketach spożywczych nawet do godz. 23. Niektóre jednak czynne będą krócej – do godziny 22.

Zakupy w Wielki Piątek. Do której będą czynne sklepy

Zakupy w Wielki Piątek. Do której będą czynne sklepy

Źródło:
PAP

Czwartkowa sesja na Wall Street zakończyła się z przewagą wzrostów głównych indeksów, a S&P 500 po raz kolejny ustanowił historyczny szczyt i jednocześnie zanotował najlepszy pierwszy kwartał od 2019 roku. Liderem zwyżek w pierwszych trzech miesiącach była Nvidia, spółka zajmująca się sztuczną inteligencją. Akcje koncernu wzrosły o 82,5 proc. w ciągu kwartału i zyskały 14,2 proc. w samym marcu.

Historyczne szczyty na giełdzie w Nowym Jorku. Spółka od sztucznej inteligencji liderem

Historyczne szczyty na giełdzie w Nowym Jorku. Spółka od sztucznej inteligencji liderem

Źródło:
PAP

W 2023 roku wzrost gospodarczy kraju wyniósł 5,3 procent - poinformował Urząd Statystyczny Ukrainy. Jak dodała agencja Reutera, w pierwszym roku rosyjskiej inwazji ukraiński PKB skurczył się prawie o jedną trzecią. W czwartek po raz pierwszy od inwazji podano roczny produkt krajowy brutto. Ukraińska gospodarka jest w dużym stopniu uzależniona od pomocy finansowej z Zachodu.

Po ogromnym spadku jest wzrost. Mimo wojny gospodarka rośnie

Po ogromnym spadku jest wzrost. Mimo wojny gospodarka rośnie

Źródło:
PAP

Od 1. kwietnia przestanie obowiązywać zerowy VAT na żywność, co oznacza powrót do wcześniejszej 5-procentowej stawki. To oznacza podwyżki cen w sklepach, jednak kilka sieci poinformowało, że zamierza utrzymać ceny na dotychczasowym poziomie.

Wyższy VAT na żywność, te same ceny. Te sieci obiecują brak podwyżek

Wyższy VAT na żywność, te same ceny. Te sieci obiecują brak podwyżek

Źródło:
PAP/tvn24.pl

Sam Bankman-Fried został skazany na 25 lat więzienia - podał Reuters. Były miliarder, który kiedyś kierował jedną z największych giełd kryptowalut na świecie - FTX, został w listopadzie uznany za winnego oszustwa i prania pieniędzy. Teraz sąd zadecydował o wymiarze kary.

Jest wyrok dla króla kryptowalut

Jest wyrok dla króla kryptowalut

Źródło:
BBC, Reuters

NCBR zaczyna działać zgodnie z prawem. Musimy naprawić wiele nieprawidłowości - przekazał dla biznesowej redakcji tvn24.pl wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Marek Gzik. W ten sposób skomentował sytuację firm, które muszą zwrócić dotację z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. - My zastaliśmy tę sytuację po poprzednikach. Po wnikliwej analizie dostaliśmy rekomendacje od prawników, by te umowy wypowiedzieć. Chodzi o zasadę - zaznaczył.

NCBR zrywa umowy z firmami, te tracą miliony złotych. Wiceminister tłumaczy: chodzi o zasadę

NCBR zrywa umowy z firmami, te tracą miliony złotych. Wiceminister tłumaczy: chodzi o zasadę

Dziś prowadzimy badania i wsłuchujemy się w głos Polaków. Mówią: nie mamy czasu dla rodziny, nie mamy czasu, żeby rodzinę założyć, nie mamy czasu na miłość, przyjaźń, na spacer, na spotkanie ze znajomym - wymieniła w programie "Fakty po Faktach" Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. Odniosła się w ten sposób do pomysłu skrócenia tygodnia pracy.

"Nie mamy czasu na miłość". Ministra o planach skrócenia tygodnia pracy

"Nie mamy czasu na miłość". Ministra o planach skrócenia tygodnia pracy

Źródło:
tvn24.pl

Prokuratura Regionalna w Warszawie skierowała do Sądu Okręgowego w Poznaniu akt oskarżenia przeciwko 10 byłym pracownikom Idea Bank SA. Zarzuca im przestępstwa związane z bezpośrednią sprzedażą obligacji GetBack SA – poinformował rzecznik tej prokuratury prokurator Mirosław Jerzy Iwanicki.

Afera GetBack. Prokuratura kieruje akty oskarżenia w wątku wielkopolskim

Afera GetBack. Prokuratura kieruje akty oskarżenia w wątku wielkopolskim

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Nie ma siły, która mogłaby podważyć naszą współpracę. Szukamy rozwiązań dla obu stron w sprawie rolnictwa, posunęliśmy się krok do przodu - powiedział premier Donald Tusk na konferencji prasowej po polsko-ukraińskich konsultacjach międzyresortowych. Z kolei premier Ukrainy Denys Szmyhal zapowiedział, że "Ukraina zgodziła się na pewne ograniczenia".

Tusk: zrobiliśmy krok do przodu

Tusk: zrobiliśmy krok do przodu

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Trwają analizy dotyczące skrócenia czasu pracy w Polsce - poinformowała ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. - Ponad 100 lat po tym, jak został wprowadzony ośmiogodzinny dzień pracy, czas na następny krok - oceniła. Ministra skomentowała propozycję Polski 2050 w sprawie poluzowania zakazu handlu w niedziele, zapowiedziała także zmiany w sprawie płacy minimalnej.

"Absurdy" w płacy minimalnej. Będą zmiany

"Absurdy" w płacy minimalnej. Będą zmiany

Źródło:
tvn24.pl

W Norwegii media donoszą w czwartek o braku jajek w sklepach. Niedobory mają być spowodowane zmniejszeniem produkcji w Europie na skutek chorób drobiu oraz zwiększeniem norweskiego eksportu, który stał się opłacalny wraz ze spadkiem wartości korony.

Na świątecznych stołach może zabraknąć kluczowego produktu. " Tak źle nie było już dawno"

Na świątecznych stołach może zabraknąć kluczowego produktu. " Tak źle nie było już dawno"

Źródło:
PAP

Zespół CERT Polska w 2023 roku wpisał na listę ostrzeżeń ponad 32 tysiące adresów stron przygotowanych przez oszustów. Ich liczba wzrosła niemal czterokrotnie w porównaniu do roku wcześniej. - Przestępcy bezwzględnie wykorzystują podatność ofiar na socjotechnikę - ocenił Sebastian Kondraszuk, dyrektor CERT Polska.

"Liczba oszustw alarmująco rośnie". Tysiące stron na liście ostrzeżeń

"Liczba oszustw alarmująco rośnie". Tysiące stron na liście ostrzeżeń

Źródło:
tvn24.pl